Οδηγός εγκατάστασης MediaWiki στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο/Εισαγωγή και πρώτα βήματα

Τί είναι το MediaWiki;

Το λογότυπο του MediaWiki.

Το MediaWiki είναι ένα διάσημο και ελεύθερο εργαλείο για την δημιουργία ιστοσελίδων τύπου wiki. Το λογισμικό αυτό έχει αναπτυχθεί από το Οργανισμό Wikimedia και χρησιμοποιείται σε όλα τα εγχειρήματα αυτού (την βικιπαίδεια, το βικιλεξικό, τα βικιβιβλία κλπ) αλλά και από πλήθος άλλων ιστοσελίδων. Είναι γραμμένο σε γλώσσα προγραμματισμού PHP και χρησιμοποιεί μια βάση δεδομένων. Η πρώτη έκδοση του λογισμικού αυτού παρουσιάστηκε για τις ανάγκες της εγκυκλοπαίδειας Wikipedia το 2002.

Εγκατάσταση MediaWiki

Ακολουθούν τεχνικές οδηγίες για την εγκατάσταση του MediaWiki στον εξυπηρετητή του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου.

Κατέβασμα του MediaWiki

Σελίδα κατεβάσματος του MediaWiki.

Από την σελίδα του MediaWiki (συγκεκριμένα στην σελίδα http://www.mediawiki.org/wiki/Download) κατεβάζουμε την τελευταία έκδοση του λογισμικού (αυτή τι στιγμή που γράφονται οι οδηγίες αυτές είναι η 1.18.2). Κατόπιν αποσυμπίεζουμε το αρχείο σε ένα τοπικό φάκελο στον υπολογιστή μας. Στο linux, συγκεκριμένα στο Ubuntu 10.04 LTS με gnome ανοίγει αυτόματα το πρόγραμμα διαχείρισης συμπιεσμένων αρχείων File Roller με το οποίο μπορεί κάποιος να αποσυμπιέσει το κατεβασμένο αρχείο με το κώδικα του MediaWiki. Οι χρήστες του λειτουργικού Windows μπορούν να χρησιμοποιήσουν το λογισμικό 7-Zip (http://www.7-zip.org/).

Ανέβασμα του MediaWiki στο sch.gr

Ο κάθε εκπαιδευτικός αλλά και κάθε σχολική μονάδα, γραφείο δικαιούται χώρο αποθήκευσης ιστοσελίδων στο Παννελλήνιο σχολικό δίκτυο. Για παράδειγμα ο εκπαιδευτικός με όνομα χρήστη/πρόσβασης στο σχολικό δίκτυο "ΧΧΧΧ" έχει την διεύθυνση ιστοσελίδας http://users.sch.gr/ΧΧΧΧ. Αντίστοιχα μια σχολική μονάδα έχει διεύθυνση της μορφής http://162dim-athin.att.sch.gr/ (εδώ έχουμε το 162ο Δημοτικό Αθηνών, το οποίο βρίσκεται στην Αττική - att). Ένα γραφείο έχει διεύθυνση της μορφής http://dipe.rod.sch.gr (εδώ έχουμε την Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Ροδόπης - rod).

Ανέβασμα του κώδικα MediaWiki στο χώρο φιλοξενίας ιστοσελίδων του Πανελλήνιου Σχολικού Δίκτυου χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα FileZilla. Ως κόμβο επιλέγουμε το users.sch.gr και συνδεόμαστε με το όνομα χρήστη / κωδικό που έχουμε ως χρήστες στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο (το ίδιο ισχύει για σχολεία και γραφεία). Το όνομα χρήστη/κωδικός είναι το ίδιο με αυτό που έχουμε για να συνδεθούμε στην ηλεκτρονική αλληλογραφία ή τις υπόλοιπες υπηρεσίες του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου.

Για να ανεβάσουμε το λογισμικό του MediaWiki στο σχολικό δίκτυο θα χρησιμοποιήσουμε το λογισμικό FileZilla το οποίο χρησιμοποιεί το πρωτόκολλο FTP για μεταφορά αρχείων σε ένα απομακρυσμένο διακομιστή. Αν θέλουμε το wiki που θα στήσουμε να βρίσκεται σε υποκατάλογο π.χ. http://users.sch.gr/ΧΧΧΧ/wiki τότε θα πρέπει να ανεβάσουμε τα αρχεία στο κατάλογο wiki. Αν θέλουμε να φορτώνει το wiki κατευθείαν από την διεύθυνσή μας http://users.sch.gr/ΧΧΧΧ, ανεβάζουμε τα αρχεία του MediaWiki στον κεντρικό κατάλογό μας.

Με "δεξί κλικ -> Δικαιώματα αρχείου" επιλέγουμε στο φάκελο config του MediaWiki αλλάζουμε τα δικαιώματα σε 777 (ώστε ο φάκελος να είναι διαθέσιμος και για ανάγνωση, εγγραφή και εκτέλεση από όλους).

Κατόπιν πηγαίνουμε στον φάκελο <MediaWiki-folder>/config και αλλάζουμε τα δικαιώματα σε ανάγνωση, εγγραφή και εκτέλεση για όλους όπως φαίνεται στην εικόνα. Στο σχολικό δίκτυο έχουμε πρόσβαση στα αρχεία μόνο μέσω του πρωτόκολλου FTP και η αλλαγή των δικαιωμάτων προτείνεται να γίνει με το πρόγραμμα FileZilla. Σε άλλες περιπτώσεις που έχουμε πρόσβαση με secure telnet (δεν είναι εφικτό στο σχολικό δίκτυο) μπορεί να γίνει με την εντολή του linux chmod 777 config μέσα στο κατάλογο του <MediaWiki-folder>.

Δημιουργία βάσης mysql στο sch.gr

Για να συνεχίσουμε την εγκατάσταση του MediaWiki θα πρέπει να δημιουργήσουμε μια βάση mysql στο διακομιστή του σχολικού δικτύου. Την βάση αυτή θα χρησιμοποεί το MediaWiki για την αποθήκευση των σελίδων. Ακολουθούμε τα βήματα που περιγράφονται στις παρακάτω εικόνες web-screenshots:

Κεντρική σελίδα Πανελλήνιου Σχολικού Δίκτου.

Πηγαίνουμε στην σελίδα του Πανελλήνιου Σχολικού δικτύου www.sch.gr και συνδεόμαστε σε αυτή με το όνομα χρήστη και τον κωδικό πρόσβασης που έχουμε. Κατόπιν επιλέγουμε την επιλογή MySch πάνω δεξιά.

Επιλογή Πίνακα Ελέγχου.

Στην συνέχεια επιλέγουμε τον Πίνακα Ελέγχου και η σελίδα μας ζητάει τον κωδικό πρόσβασής μας (είναι ο ίδιος με τον οποίο νωρίτερα συνδεθήκαμε στην κεντρική σελίδα www.sch.gr.

Η σελίδα Πίνακας Ελέγχου.

Στην σελίδα του Πίνακα ελέγχου επιλέγουμε την επιλογή Ρυθμίσεις βάσης δεδομένων MySQL. Με την επιλογή αυτή ανοίγουμε την σελίδα διαχείρισης/δημιουργίας βάσης MySQL.

Η σελίδα δημιουργίας βάσης MySQL και χρήστη πρόσβασης (ο κωδικός δημιουργείται αυτόματα).

Δημιουργούμε μια νέα βάση δεδομένων. Σημειώνουμε ότι η εξυπηρετητής είναι ο userdb, το όνομα χρήστη είναι αυτό που θα χρησιμοποιήσει το MediaWiki για να έχει πρόσβαση στην MySQL βάση (είναι ίδιο με το όνομα χρήστη που έχουμε στο Σχολικό Δίκτυο) με το κωδικό πρόσβασης MySQL. Η δημιουργηθείσα βάση είναι η <user-name>_db1. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα είναι η ggiannop_db1.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο επιτρέπει την δημιουργία περισσότερων από μιας βάσης δεδομένων MySQL. Αυτό εξυπηρετεί χρήστες οι οποίοι θέλουν να εγκαταστήσουν και άλλες σελίδες τύπου PHP/MySQL. Στον ίδιο χώρο μπορεί να εγκαταστεθεί για παράδειγμα ένα blog με λογισμικό WordPress ή και ένα εργαλείο διαχείρισης περιερχομένου τύπου Drupal ή Joomla κλπ.

Εκκίνηση script εγκατάστασης v1.18.2

Για να ξεκινήσει το script εγκατάστασης ανοίγουμε την σελίδα όπου μεταφέραμε τα αρχεία του MediaWiki. Αν έχουμε μεταφέρει τα αρχεία στο κεντρικό κατάλογο ανοίγουμε την ιστοσελίδα http://users.sch.gr/ΧΧΧΧ ή αν αυτά βρίσκονται στον υποκατάλογο wiki την ιστοσελίδα http://users.sch.gr/ΧΧΧΧ/wiki.

Screen-shot από την σελίδα που εμφανίζεται όταν για πρώτη φορά ανοίξουμε την σελίδα όπου βρίσκονται τα αρχεία του MediaWiki.

Μόλις ανοίξουμε την ιστοσελίδα το πρώτο μήνυμα που λαμβάνουμε είναι ότι το αρχείο LocalSettings.php δεν έχει βρεθεί και μας καλεί να ξεκινήσουμε το script εγκατάστασης. Στα επόμενα βήματα θα επιλέξουμε τις βασικές ρυθμίσεις του MediaWiki οι οποίες θα αποθηκευτούν στο αρχείο LocalSettings.php.

Screen-shot από εγκατάσταση MediaWiki: επιλογή γλώσσας.

Η πρώτη σελίδα που εμφανίζεται είναι η σελίδα στην οποία επιλέγουμε την γλώσσα. Επιλέγουμε και στα δύο την γλώσσα el - Ελληνικά.

Screen-shot σελίδα που ελέγχεται ο διακομιστής sch.gr.

Στην επόμενη σελίδα γίνεται έλεγχος του λογισμικού το οποίο τρέχει ο διακομιστής sch.gr (για την έκδοση php κλπ). Παρόλο που υπάρχουν κάποιες προειδοποιήσεις, το γενικό μήνυμα είναι ο διακομιστής μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εγκατάσταση του MediaWiki.

Screen-shot όπου δίνουμε τα στοιχεία της βάσης MySQL που έχουμε δημιουργήσει.

Στο επόμενο βήμα πρέπει να ορίσουμε στο MediaWiki ποια είναι η βάση MySQL που έχουμε φτιάξει νωρίτερα και να δώσουμε τα στοιχεία του χρήστη και του κωδικού πρόσβασης σε αυτή. Η βάση MySQL και ο χρήστης δημιουργήθηκαν από το Πίνακα Ελέγχου του MySch μέσω της ιστοσελίδας www.sch.gr.

Screen-shot με επιπλέον επιλογές για την βάση δεδομένων.

Στο επόμενο βήμα επιλέγουμε κάποιες παραπάνω ρυθμίσεις για την βάση δεδομένων.

Screen-shot με γενικές ρυθμίσεις του wiki.

Στο βήμα αυτό επιλέγουμε το όνομα του wiki μας καθώς και τον λογαριασμό του χρήστη διαχειριστή.

Screen-shot με γενικές ρυθμίσεις του wiki.

Στο βήμα αυτό επιλέγουμε αν το wiki θα είναι ιδιωτικό και μόνο χρήστες με λογαριασμό σε αυτό θα έχουν πρόσβαση ή αν θα είναι παραδοσιακό wiki όπου πρόσβαση έχουν όλοι. Επίσης επιλέγουμε με τι δικαιώματα θα διανέμεται το περιεχόμενο της ιστοσελίδας. Αν επιλέξουμε την επιλογή "Enable Instant Commons" οι χρήστες θα μπορούν να χρησιμοποιούν εικόνες από το αποθετήριο εικόνων commons της wikipedia http://commons.wikimedia.org.

Screen-shot: επιλέγουμε εγκατάσταση του MediaWiki.

Στο βήμα αυτό επιλέγουμε "Continue" με με βάση τις επιλογές που κάναμε στα προηγούμενα βήματα θα ξεκινήσει η εγκατάσταση τους MediaWiki.

Screen-shot: εφαρμογή των επιλογών και εγκατάσταση.

Κατόπιν εμφανίζεται ένα παράθυρο με την εξέλιξη της εγκατάστασης.

Screen-shot: μετά την εγκατάσταση βγαίνει ένα παράθυρο για το κατέβασμα του αρχείου LocalSettings.php.

Μόλις τελειώσει η εγκατάσταση, εμφανίζεται ένα παράθυρο το οποίο μας καλεί να κατεβάσουμε το αρχείο LocalSettings.php. Το αρχείο αυτό κατόπιν το ανεβάζουμε, χρησιμοποιώντας το FileZilla στο κύριο κατάλογο-ρίζα των αρχείων MediaWiki στον διακομιστή του σχολικού δικτύου.

Screen-shot: Η εγκατάσταση ολοκληρώθηκε και το MediaWiki λειτουργεί.

Μετά το ανέβασμα του LocalSettings.php μπορούμε να επισκεφτούμε την ιστοσελίδα. Αν ανοίξουμε το αρχείο LocalSettings.php θα δούμε ότι είναι ένα αρχείο ρυθμίσεων όπου εφαρμόστηκαν οι επιλογές που κάναμε στα προηγούμενα βήματα. Η βασική εγκατάσταση του MediaWiki ολοκληρώθηκε και μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το εγκατεστημένο wiki.