Η αγάπη στην Αρχαία Ελληνική Θρησκεία/Κεφάλαιο 2
Αρετές και περιοχές της ανθρώπινης ύπαρξης και του είναι
[επεξεργασία]Συνοδευτικά παραθέτουμε κείμενα που αφορούν αρετές ακριβώς για να καταδειχτεί το γεγονός ότι η Αγάπη είναι η πηγή και η τελείωση όλων των Αρετών.
ΑΘΑΝΑΣΙΑ
[επεξεργασία]«Τους βουλομένους αθανάτους είναι, δει ζην ευσεβώς και δικαίως» Αντισθένης (Όσοι επιθυμούν να γίνουν αθάνατοι, πρέπει να ζούν ευσεβώς και δικαίως)
«Όλων των ανθρώπων οι ψυχές είναι αθάνατες. Όμως των δικαίων δεν είναι μόνο αθάνατες, αλλά και θεϊκές»Σωκράτης
«Ποτέ δεν θα χάσει την δόξα τη λαμπρή ούτε και τα’ όνομά του, αλλά αν και θα βρίσκεται κάτω από το πρόσωπο της γης, αθάνατος θα γίνει, εκείνος που άριστος εφάνη κι έτσι έμεινε, και τη ζωή του, για την χώρα του και τα παιδιά του, άφησε να την πάρει ο Άρης ο πολεμικός»Τυρταίος
«Ουδέν τον θάνατον διαφέρει του ζήν» Θαλής ο Μιλήσιος
ΑΙΔΩΣ
[επεξεργασία]«εαυτόν αιδού» Δελφικό παράγγελμα « Γονείς αιδού» Δελ. Παρ.
«Ανδράσιν αγαθοίς έπεται γνώμη τε και αιδώς» Θέογνις ο Μεγαρεύς Τους αγαθούς συνοδεύει η φρόνηση και η σεμνότητα
«Φοβού τα αισχρά» Πιττακός ο Μυτιληναίος ,Δελφικό παράγγελμα
«Αιδώς δ’αν νέον άνδρα γαιρέτερον εξερέεσθαι» Όμηρος Αιδημοσύνη είναι για τον νέο να συμβουλεύεται τον γέροντα
«Φίλοι, άνδρες φανείτε και κρατείτε ανδρεία στα στήθη, κι ο ένας τον άλλο ας ντρέπεται μέσα στις άγριες μάχες» Όμηρος
«Αιδομένων ανδρών πλείονες σόσοι ηέ πέψανται» Όμηρος Όσοι την ώρα της μάχης κρατούν ντροπή, δεν χάνονται
«Ουδένα θησαυρόν καταθήσεαι αμείνω αιδούς» Θέογνις ο Μεγαρεύς Κανέναν θησαυρό δεν μπορείς να έχης, καλύτερον από το αίσθημα τιμής
«Αιδούς ο δειλός ελεύθερος» Πλάτων Ο δειλός είναι αδιάντροπος
ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ-ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ
[επεξεργασία]«Ηρακλή μεγαλοδύναμε,….αιώνιε, εύθυμε….» Ορφ. Ύμν. 12
«Εύφημα φώνει» Ευριπίδης
«Θαρσείν χρη, τάχ’ αύριον έσσετ άμεινον» Θεόκριτος Ας είμαστε αισιόδοξοι. γρήγορα το μέλλον θα έλθη καλύτερο από το παρόν
«Η μελαγχολία είναι ο πλησιέστερος γείτονας της παραφροσύνης» Αντιφάνης
«Η λύπη είναι δέντρο που έχει καρπούς τα δάκρυα». Φιλήμων
«Να θλίβεσαι όταν βλέπης κάποιους να κάνουν το κακό. πρέπει όμως να πιστεύεις πάντα και να προσδοκάς τη βελτίωση των ανθρώπων» Απολλόδωρος
«Εις ευ φρονών μυρίων μη φρονούντων κρείττων εστί» Πλάτων Εκείνος ο ένας που σκέπτεται καλά, υπερέχει μυρίων άλλων, που δεν έχουν αυτό το χάρισμα
ΑΙΣΧΡΟΚΕΡΔΕΙΑ
[επεξεργασία]«Μη πλούτει κακώς» Πιττακός ο Μυτιληναίος. Δελφικό Παράγγελμα
«Κέρδος αισχρόν, φύσεως κατηγορία» Περίανδρος ο Κορίνθιος Δελ. Παρ.
«Προτίμα την ζημίαν σου, παρά την αισχροκέρδεια . διότι το πρώτο θα σε λυπήση μία φορά, το δεύτερο για πάντα». Χείλων ο Λακεδαιμόνιος
«Από τα αισχρά κέρδη θα δής να χάνονται οι περισσότεροι, παρά να σώζονται» Σοφοκλής
ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ-ΚΟΜΠΟΡΡΗΜΟΣΥΝΗ
[επεξεργασία]Η αλαζονεία δεν ταυτίζεται προς την ύβριν. Βλέπε ιδιαίτερο μέρος
«Όστις αυτός η φρονείν μόνος δοκεί, η γλώσσαν, ην ουκ άλλος ή ψυχήν έχειν, ούτοι δαιπτυχθέντες ώφθησαν κενοί» Σοφοκλής Όποιοι νομίζουν πως μόνο αυτοί είναι φρόνιμοι ή πως έχουν γλώσσα ή πνεύμα, θα βρεθούν κούφιοι
«Μεγάλοι λόγοι μεγάλους πληγάς των υπεραύχων αποτείσαντες γήρα το φρονείν εδίδαξαν» Σοφοκλής Των αλαζόνων τα μεγάλα λόγια, αφού έγιναν γι αυτούς αιτία μεγάλων συμφορών, τους δίδαξαν στα γεράματα να είναι συνετοί
«Ζευς γαρ μεγάλης γλώσσης κόμπους υπεχθαίρει.» Σοφοκλής Ο Ζευς τιμωρεί τους κομπασμούς της γλώσσας.
ΑΛΗΘΕΙΑ
[επεξεργασία]«Άκουσε, μακάριε, με το άσβεστο μάτι που τα πάντα ορά,…..φύλαξ της αληθείας.» Ορφ. Ύμν. 8
«Μη ψεύδου αλλ’ αλήθευε.» Σόλων ο Αθηναίος. Δελφικό Παράγγελμα.
«Ψεύδος μισείτω πας φρόνιμος και σοφός.» Κλεόβουλος ο Λίνδιος Το ψεύδος ας μισεί κάθε φρόνιμος και σοφός.
«Ακόνιζε πάντα τη γλώσσα σου στο ακόνι της Αλήθειας.» Πίνδαρος.
«Όποιος με αγώνα δικό του βρη το δρόμο της Αλήθειας, θα έχει την ευλογία των θεών.» Πίνδαρος
«Απλά γαρ εστί τα της Αληθείας έπη.» Αισχύλος. Είναι απλά τα λόγια της Αλήθειας.
«Ορθόν Αλήθεια αιεί.» Σοφοκλής.
«Ουκ εξ άγουσιν καρπόν οι ψευδείς λόγοι.» Σοφοκλής. Τα ψεύδη δεν δίνουν καρπούς.
«Έρχεται τα αληθές εις φως ενίοτε ου ζητούμενον.» Μένανδρος. Η αλήθεια συχνά έρχεται απροσδόκητα στο φως.
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ
[επεξεργασία]« Η σοφία του ουρανού έχει θεσπίσει να χρειάζεται πάντοτε ο άνθρωπος τους συνανθρώπους του» Θεόκριτος
«Φορτίον μη συγκαθαιρείν ,αλλά συνανατιθέναι τοις βαστάζουσι» Πυθαγόρας Μη βοηθάς να αφήνουν κάτω το φορτίο τους ,αλλά μαζί τους σηκωνέ το όσους το φέρουν
«Ένθα χειρών χροία έστιν ,η δια λόγων βοήθεια ,ουδέν λυσιτελεί» Αίσωπος Όπου υπάρχει ανάγκη πρακτικής βοήθειας ,ολότελα ανώφελη είναι εκείνη που περιορίζεται στα λόγια
«Ούκ ούν γε αξιούντες στερίσκειν και την πόλην της σφετέρους αρετής ,προιέμενη δε κάλλιστον έρανον αυτοί» Περικλής Επιτάφιος Όμως δεν έκριναν άξιο τον εαυτό τους να στερήσουν και την πόλη της δικής τους ανδρείας ,αλλά προσέφεραν αφειδώς την ωραιοτάτην συνεισφορά για την σωτηρία της
«ανήρ γαρ άνδρα, και πόλεις σώζει πόλην» Μένανδρος ο άνθρωπος σώζει τον άνθρωπο και η πόλη σώζει την πόλην
ΑΝΔΡΕΙΑ
[επεξεργασία]«Αγαθήν μεν τολμώσιν τους πόνους ,δειλοί δ’εισίν ουδέν ουδαμού» .Ευριπίδης Οι γενναίοι τολμούν τους άθλους. οι δειλοί όμως είναι μηδενικά ,οπουδήποτε.
«Ανδρείη τας άτας μικράς έρδει Δημόκριτος»Η ανδρεία μικραίνει τα πλήγματα της μοίρας
«Ανδρείος ουχ των πολεμίων μόνον ,αλλά και ο των ηδονών κρέσσων» Δημόκριτος Ανδρείος είναι εκείνος που καταβάλει όχι μόνο τους εχθρούς του αλλά και τη φιληδονία
«Ανδρεία ,σωφροσύνης αιρετοτέρα» Αντιφάνης .Η γενναιότητα πρέπει να προτιμάται από τη φρονιμάδα
ΑΝΕΞΙΚΑΚΙΑ
[επεξεργασία]«Κι αν ακόμα σε βρίσουν ,σε εξευτελίσουν και σε χαστουκίσουν ,μη θυμώνεις» Σωκράτης.
«Αν πέση το ζώο του εχθρού σου, σήκωσέ το» Σωκράτης
«Ουτ’ ανταδικείν δεί ούτε κακώς ποιείν ουδένα ανθρώπων ,ουδ’αν ότι ούν πάσχη υπ’ αυτών» Πλάτων Δεν πρέπει να ανταποδίδης το άδικο ,ούτε να κακοποιείς κανέναν άνθρωπο ,ό,τι κακό έχης υποφέρη εξ’αιτίας του
ΑΝΘΡΩΠΟΣ
[επεξεργασία]«Ως χαρίεν εστ’ άνθρωπος αν άνθρωπός η». Μένανδρος. Όμορφο πλάσμα που είναι ο άνθρωπος αν είναι άνθρωπος
«Εις τελειότητα του ανθρώπου τρία δει συνδραμείν, φύσιν, μάθησιν και άσκησιν.» Πλάτων
«Σκιάς όναρ άνθρωπος.» Πίνδαρος .Ο άνθρωπος, όνειρο σκιάς
«Θνητά φρόνει.» Περίανδρος ο Κορίνθιος. Δελφικό Παράγγελμα.
«Ουδέν εν ανθρώποισι μένει χρήμα έμπεδον αιεί.» Σιμωνίδης ο Κείος. Κανένα πράγμα απ όσα κατέχουν οι άνθρωποι δεν μένει για πάντα σταθερό.
«Πολλά τα δεινά κουδεν ανθρώπου δεινότερον.» Σοφοκλής
«Άνθρωπος παιδείας μεν ορθής τυχών, θειότατον ημερώτατόν τε ζώον γίγνεσθαι φιλεί . μη επιμελώς δε η μη καλώς τραφέν, αγριώτατον οπόσα φύει γη.» Πλάτων. Εάν ο άνθρωπος λάβη την ορθή παιδεία, μέσα του ξυπνάει σφοδρή η δύναμη και η θέληση να αναπτυχθή ως το θεικότερο και ημερότερο ζώο. Αλλά αν δεν τύχη της καλής και επιμελούς ανατροφής, γίνεται το πιο άγριο απ όσα γεννάει η γη.
ΑΝΙΔΙΟΤΕΛΕΙΑ
[επεξεργασία]«Μηδέν χρημάτων ένεκα πράττειν.» Περίανδρος ο Κορίνθιος. Δελφικό Παράγγελμα. Oύτε να πράττεις για να βγάλεις λεφτά. Δηλαδή μην κάνεις τίποτα για χάρη των χρημάτων και κατ΄επέκταση να πράττεις όσα σου είναι αναγκαία και άκρως απαραίτητα. Μια άλλη προσέγγιση είναι να είσαι απόλυτα ολιγαρκής και αυτάρκης.
ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ
[επεξεργασία]«Ευπορούντα μη υπερήφανον είναι, απορούντα μη ταπεινούσθαι.» Κλεόβουλος ο Λίνδιος. Όταν είσαι πλούσιος μην υπερηφανεύεσαι, κι όταν είσαι φτωχός μην ταπεινώνεσαι.
«Ήν αναγκασθήν κινδυνεύειν, αίρου τεθνάναι καλώς μάλλον η ζην αισχρώς.» Ισοκράτης.Αν η ανάγκη σε ρίξει σε κίνδυνο, διάλεξε να πεθάνης αξιοπρεπώς μάλλον, παρά να ζής μέσα στο αίσχος.
ΑΠΑΘΕΙΑ-ΑΤΑΡΑΞΙΑ
[επεξεργασία]«Δουλεύειν πάθεσι χαλεπώτατον η τυράννοις.» Πυθαγόρας.
«Μεγαλοψυχία είναι όταν μπορή κανείς να υποφέρη, να παραδέχεται με αταραξία τα σφάλματά του.» Δημόκριτος.
«Είναι προτιμώτερο να πεθάνης από την πείνα έχοντας επιτύχει να μην σε ταράξη η λύπη και ο φόβος, παρά να ζης έχοντας άφθονα υλικά αγαθά, αλλά μέσα σου γεμάτος ταραχή.» Επίκτητος.
ΑΡΕΤΗ
[επεξεργασία]«Στον δρόμο της Αρετής οι θεοί έβαλαν από την αρχή του, τον ιδρώτα. Δρόμος στενός και ανηφορικός και δύσβατος φέρει σ’αυτήν σαν ξεκινάς. Όταν όμως αξιωθής και φθάσεις στο άκρο, εύκολος είναι έπειτα, αν κι έχη πάντα κόπους.» Ησίοδος.
«Αρετήν επαίνει.» Σόλων ο Αθηναίος. Δελφ. Παρ.
«Κακίας απέχου.» Θαλής ο Μιλήσιος. Δελφ. Παρ.
«Η Αρετή φέρνει φήμη στους ζωντανούς, δόξα στους νεκρούς και αθανασία στους ουράνιους.» Χείλων ο Λακεδαιμόνιος.
«Αρετή δε, κ αν θάνη τις, ουκ απόλλυνται.» Αριστείδης Η Αρετή δεν χάνεται μετά τον θάνατο του ανθρώπου.
«Αρετά επαινούμενα δένδρον ως αέξεται.» Πίνδαρος. Η Αρετή όταν επαινείται, αυξάνει σαν δένδρο.
«Αρετή εστί δύναμις ευεργετική πολλών και μεγάλων και πάντων περί πάντα». Αριστοτέλης. Η Αρετή, είναι δύναμη δημιουργική πολλών και μεγάλων πράξεων, και ωφελεί τους πάντες σε οτιδήποτε.
«Αρετή,πάντη τελείωσις .» Ζήνων ο Κιτιεύς
«Ομολογουμένως τη φύσει ζην όπερ εστί κατ αρετήν ζην άγει γαρ προς ταύτην η φύσις» Στωικοί Να ζης σε απόλυτη αρμονία προς τη φύση.αυτό ακριβώς είναι το να ζης σύμφωνα με την αρετή. Διότι η φύσις οδηγεί προς αυτήν.
«Ω Αρετή, αντικείμενο των μόχθων του ανθρωπίνου γένους, ωραιότατο θέαμα του ανθρωπίνου βίου, προς χάριν σου, ω παρθένε, κι αυτόν τον θάνατο θεωρούν ζηλευτή τύ χη οι Έλληνες, και τον πιο σκληρό και αδιάκοπο μόχθο. Τόση αγάπη ξέρεις να εμπνέης, αγάπη αθάνατη κι ανώτερη κι απ τον χρυσό κι απ τους γονείς κι απ τον γλυκό τον ύπνο .Για σένα, ω Αρετή, ο γιός του Δία Ηρακλής υπέφερε μύρια δεινά, για να σε κατακτήσει».Αριστοτέλης.
«Νόμισμα είναι κι η Αρετή. και θα ‘πρεπε να είχε συναλλαγματική αξία».Ευριπίδης
«Αρετή βαίνει δια μόχθων.» Ευριπίδης Η Αρετή προχωρεί με μόχθους
«Αρετή, ουδέν κτήμα σεμνότερον ουδέ βεβαιότερον» Ισοκράτης
«Αρετή διδακτή εστί» Αντισθένης
«Εγώ η Αρετή συνυπάρχω προς τους Θεούς και του ανθρώπους. χωρίς εμέ κανένα καλό έργο δεν γίνεται. Τιμώμαι δε πάρα πολύ και από τους Θεούς και από τους ανθρώπους….ευμενής συμπαραστάτης, εγώ, των ικετών, εγώ είμαι η ακαταπόνητη εμπνευστής των ειρηνικών, φιλόπονων έργων και κρίκος που δένει την φιλία. Ο ύπνος για τους φίλους μου είναι γλυκός, παρά για εκείνους που αδρανούν… Και χάρις σ’εμένα οι νέοι απολαμβάνουν τους επαίνους των πρεσβυτέρων, και οι πρεσβύτεροι αγάλλονται με τις τιμές που τους αποτίουν οι νέοι». Ξενοφών.
ΑΡΙΣΤΕΙΑ
[επεξεργασία]«Αιέν αριστεύειν» Όμηρος.
«Αι άρισται δοκούσαι είναι φύσεις μάλιστα παιδείας δέονται» Ξενοφών Εκείνοι που φαίνονται ότι εκ φύσεως είναι άριστοι, χρειάζονται περισσότερο από τους άλλους την παιδεία.
ΑΡΜΟΝΙΑ
[επεξεργασία]Η κρυφή Αρμονία είναι τελειότερη από την φανερή. Ηράκλειτος
«Πάντα κατ’έριν γίγνεται, το αντίξουν συμφέρον και εκ των διαφερόντων η καλλίστη αρμονία». Ηράκλειτος Τα πάντα γεννώνται από την διαπάλη και την αντίθεση. το ενάντιο είναι στ αλήθεια το συμβατό. Και από τα διαφορετικά προκύπτει η καλλίστη αρμονία
«Όπως και του αγάλματος, έτσι και όλα τα μέρη της ζωής μας πρέπει να είναι αρμονικά.» Σωκράτης
«Την τε Αρετήν Αρμονίαν είναι, και την Υγιείαν, και το Αγαθόν άπαν, και τον Θεόν . δι ο και καθ Αρμονίαν συνιστάναι τα όλα . φιλίαν τε είναι εναρμόνιον ισότητα.» Πυθαγόρας Και η Αρετή, και η Υγεία, και το Όλον του Α γαθού είναι Αρμονία . και ο Θεός ο ίδιος. Γι αυτό τα πάντα έχουν συντεθεί αρμονικά. Και η φιλία, είναι εναρμόνια ισότητα.
ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ
[επεξεργασία]Μηδενί φθόνει Σόλων ο Αθηναίοσ-Δελφ.παρ.
«Αλλοτρίων μη επιθύμει.» Κλεόβουλος ο Λίνδιος –Δελφ.παρ. Μην επιθυμείς ξένα αγαθά
«Αρκείσθαι παρεούσι και αλλοτρίων απέχεσθαι» .Φωκυλίδης ο Μιλήσιος Να αρκείσθε στα υπάρχοντα αγαθά και να μην εγγίζετε τα ξένα
«Το δ’ αυτάρκες λέγομεν ούκ αυτώ μόνο τω ζώντι βίον μονώτιν, αλλά και γονεύσι και τέκνοις και γυναικί και όλως τοις φίλοις και πολίταις,επειδή φύσει πολιτικόν ο άνθρωπος». Αριστοτέλης Όταν μιλάμε για την αυτάρκεια, δεν την εννοούμε σαν ένα αγαθό που αφορά σ αυτόν που ζει μοναχικό βίο, αλλά και στους γονείς, και στα τέκνα, και στη γυναίκα, και σε όλους τους φίλους και συμπολίτες μας. Επειδή ο άνθρωπος είναι εκ φύσεως ον κοινωνικό.
ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ-ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ
[επεξεργασία]Εδιζησάμην εμαυτόν. Ηράκλειτος Μελέτησα βαθειά τον εαυτό μου
«Γνώθι σ’αυτόν». Χείλων ο Λακεδαιμόνιος -Δελφ. παράγγελμα
«Σεαυτόν ίσθι» Δελφ. Παράγγελμα
«Χαλεπόν εαυτόν γνώναι» Θαλής ο Μιλήσιος Δύσκολο να γνωρίσεις τον εαυτό σου
«πή παρέβην; τι δ’ερεξα; τι μοι δέον ούκ ετελέσθη;» Πυθαγόρας: Τι έκανα πού δεν έπρεπε; Τι έκανα που έπρεπε;
«Αρχή σοφίας ,της αγνοίας η γνώσης» Κλεόβουλος ο Λίνδιος
«Γενοίο οίος εσσι μαθλων» Πίνδαρος Ανακάλυψε τις δυνατότητες σου και ανάπτυξε τες
«Νίκαν αυτόν εαυτόν πασών αρετών πρώτη και αρίστη» Δημόκριτος Το να νικάς εσύ ο ίδιος τον εαυτόν σου ,είναι η πρώτη και η άριστη αρετή
ΒΡΑΧΥΛΟΓΙΑ-ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ ΛΟΓΩΝ-ΣΙΓΗ
[επεξεργασία]Επισφαλές προπέτεια. Περίανδρος ο Κορίνθιος. Δελ. Παρ.Η προπέτεια είναι επικίνδυνο πράγμα.
«Αποκρίνου εν καιρώ». Περίανδρος ο Κορίνθιος. Δελ. Παρ.Να απαντάς στην κατάλληλη στιγμή.
«Ο μέλλεις πράττειν μη πρόλεγε, αποτυχών γαν γελασθήση». Πιττακός ο Μυτιληναίος. Αυτά που σχεδιάζεις να κάμης μην τα προλέγης. Διότι αν από τύχης, θα γίνεις περίγελος.
«Πολλ’ έχει σιγή καλά». Σοφοκλής.
«Μη σπεύδε λαλών». Πιττακός ο Μυτιληναίος. Δελ. Παρ.Μη βιάζεσαι να μιλήσης.
«Μη εν πολλοίς ολίγα λέγε, αλλ εν ολίγοις πολλά». Πυθαγόρας.
«Γλώττης κρατείν.» Κλεόβουλος ο Λίνδιος. Δελ. Παρ.
«Ουδέν σιωπής εστίν χρησιμότερον.» Μένανδρος.
ΓΛΥΚΥΤΗΣ
[επεξεργασία]«Μη δείχνεσαι στα παιδιά με αυστηρό πρόσωπο. η γλύκα σου κερδίζει την αγάπη τους». Φωκυλίδης ο Μιλήσιος.
«Όχι με τη βία, άριστε δάσκαλε, αλλά παίζοντας να διδάσκης τα παιδιά»Πλάτων.
«Σε απαλά νήπια ποτέ μην απλώνης βίαιο χέρι». Φωκυλίδης.
ΓΝΩΣΗ
[επεξεργασία]«Άπανθ’ ο ζητούντος ευρίσκει πόνος». Σοφοκλής.
«Τα σπουδαία μελέτα.» Σόλων ο Αθηναίος. Δελ. Παρ.
«Μελέτα το Παν.» Περίανδρος ο Κορίνθιος. Δελ. Παρ.
«Δίδασκε και μάνθανε το άριστον.» Πιττακός ο Μυτιληναίος. Δελ. Παρ.
«Γηράσκω δ’αιεί πολλά διδασκόμενος.» Σόλων ο Αθηναίος.
«Καλόν δε και γέροντα μανθάνειν σοφά.» Αισχύλος.
«Το πάθος μάθος». Αισχύλος.
ΔΙΑΒΟΛΗ
[επεξεργασία]«Διαβολήν μίσει». Περίανδρος ο Κορίνθιος. Δελ. Παρ.
ΔΙΑΝΟΙΑ
[επεξεργασία]«Του σωματικού κάλλους αμείμων εστί ο της διανοίας κόσμος.» Αίσωπος Η ωραιότης της διανοίας είναι ανώτερη από το σωματικό κάλλος.
ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
[επεξεργασία]«Ο σύ μισείς ,ετέρω μη ποιήσεις» Κλεόβουλος ο Λίνδιος Δελφικό παράγγελμα
«Κριτής μη καθίσο. ειδεμή ,τω ληφθέντι εχθρός έση» Σόλων ο Αθηναίος Δελφ. Παράγγελμα Μην γίνεσαι κριτής. ειδ’άλλως ,θα γίνης εχθρός εκείνου που θα κρίνης
«Τα δίκαια κρίνε» Κλεόβουλος ο Λίνδιος Δελφ. παράγγελμα
«Κρείττον το αδικείσθαι του αδικείν» Καλύτερα να υφίστασαι την αδικία ,παρά να τη διαπράττης Σωκράτης
«Δικαιοσύνην ασκείν λόγω τε έργω τε» Σόλων ο Αθηναίος Δελφ. Παράγγελμα Να εφαρμόζεις τη δικαιοσύνη με λόγια και έργα
«Και το πιο κρυφό έγκλημα δεν ξεφεύγει από το διαπεραστικό βλέμμα του βασιλιά του σύμπαντος …Αυτός γνωρίζει να το ξεσκεπάζει στα βάθη της καρδιάς .Άλλοτε το τιμωρεί αυτοστιγμεί ,άλλοτε αργότερα .Και μερικές φορές ,η ποινή που αξίζει στον πατέρα ,πέφτει στα παιδιά του» Σόλων ο Αθηναίος.
«Eν δε δικαιοσύνη συλλήβδην πασ’αρετή εστίν». Θέογνις ο Μεγαρεύς.
«Ειρήνη αν είναι δυνατό, αλλά δικαιοσύνη με κάθε τρόπο». Αριστείδης.
«Το έσχατο όριο της αδικίας είναι να νομίζης δίκαιο εκείνο που δεν είναι». Σωκράτης.
«Φθιμένους μη αδίκει» Δελφικό παράγγελμα. Να μην αδικείς αυτούς που είναι σε δύσκολη θέση (αδυναμίας).
«Μηδενί δίκην δικάσης πριν αμφοίν μύθον ακούσης». Πλάτων. Μην καταδικάζεις κανέναν σε αντιδικία, πριν ακούσης τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών.
«Ο μη αδικών μηδενός δείται νόμου». Πλάτων. Εκείνος που δεν αδικεί, δεν χρειάζεται κανέναν νόμο.
ΔΟΛΟΠΛΟΚΙΑ
[επεξεργασία]«Mη δολοπλοκής και μη βάψης τα χέρια σου με αίμα.» Φωκυλίδης.
ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ
[επεξεργασία]«Θυμού κράτει.» Χίλων ο Λακεδαιμόνιος. Δελφικό Παράγγελμα .Να συγκρατής τις συναισθηματικές εξάρσεις.
«Ου δαπανάς ακολασταίνων». Πυθαγόρας.
ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ
[επεξεργασία]«Εχθρός μου σαν τον Άδη είναι, όποιος άλλα λέγει κι άλλα κρύβει μέσα του.» Όμηρος.
«Ο διπρόσωπος άνθρωπος δεν μπορεί να είναι φίλος.» Αίσωπος.
«Όχι άλλα να χης στο νου και στην καρδιά, και να διδάσκης άλλα.» Φωκυλίδης.
«Παρόντας έλεγχε . ψιθυρισμούς μίσει». Βίας ο Πριηνεύς. Όταν κάποιοι είναι παρόντες, πρόβαλε τις αντιρρήσεις και την κριτική σου. Πρέπει να απεχθάνεσαι τους ψιθυρισμούς.
ΕΙΡΗΝΗ
[επεξεργασία]«Ειρήνη βαθύπλουτε και καλλίστα μακάρων θεών». Ευριπίδης.
«Ειρήνην αγάπα». Θαλής ο Μιλήσιος. Δελ. Παρ.
«Ειρήνη ανά γην κουροτρόφος.» Ησίοδος. Η Ειρήνη τρέφει τα παιδιά των ανθρώπων πάνω στη γη.
«Τας νίκας άνευ αίματος ποιείν». Πιττακός. Δελ. Παρ.
«Ειρήνη και πλούτος έχοι πόλιν, κακού δ’ουκ ερώμαι πολέμου». Θέογνις ο Μεγαρεύς. Μακάρι η Ειρήνη κι ο Πλούτος να κατέχουν την πόλη. Τον κακό πόλεμο δεν αγαπώ.
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΤΗΣ
[επεξεργασία]«Άκουε τα προσήκοντα.» Περίανδρος. Δελφικό Παράγγελμα. Ν’ακούς μόνο τους εκλεκτούς λόγους.
«Δοκίμαζε φίλους.» Θαλής. Δελ. Παρ.Να δοκιμάζεις τους φίλους σου.
«Μη κακοίς ομίλει». Σόλων ο Αθηναίος. Δελ. Παρ. Να μη συναναστρέφεσαι κακούς ανθρώπους.
«Ποιού φίλον, όστις άριστος αρετή». Σόλων. Δελ. Παρ. Φίλο σου κάνε εκείνον, που είναι άριστος στην αρετή.
«Ηδέως έχε προς άπαντας χρω δε τοις βελτίστοις.» Ισοκράτης. Να είσαι ευχάριστος και ευγενής προς όλους, αλλά να συγχρωτίζεσαι με τους εκλεκτούς.
«Μηδένα φίλον ποιού, πριν αν εξετάσης πώς κέχρηται τοις προτέροις φίλοις.» Ισοκράτης. Μην κάνης κανέναν φίλο, αν πρίν δεν εξετάσης πώς μετεχειρίσθη τους παλαιοτέρους φίλους του
ΕΛΕΟΣ
[επεξεργασία]«Μη μέμφου πλην ελέησον.» Αίσωπος Να μην κατηγορής, αλλά να ελεής.
«Ποτέ δεν θα βάλω ζυγό σε άνθρωπο ούτε σ αυτόν τον εχθρό μου.» Θέογνις ο Μεγαρεύς.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
[επεξεργασία]«Ω παίδες Ελλήνων ίτε, ελευθερούτε πατρίδ’,ελευθερούτε δε παίδας, γυναίκας, θεών τε πατρώων έδη, θήκας τε προγόνων . νυν υπέρ πάντων ο αγών.» Αισχύλος
«Όλα θεραπεύονται, αρκεί να μην χαθή η ελευθερία». Πίνδαρος.
«Εύδαιμον το ελεύθερον, το δ ελεύθερον το εύψυχον.» Περικλής. Η ευτυχία είναι πηγάζει από την ελευθερία, κι η ελευθερία πηγάζει από τις γενναίες ψυχές.
ΕΛΠΙΣ
[επεξεργασία]«Όσο υπάρχει βροχή, υπάρχει και ελπίδα .Ο Δίας που στέλνει τη θύελλα και τη βροχή, στέλνει όμοια και τις ηλιόλουστες ημέρες» Θεόκριτος.
«Γλυκύτατο είναι με θαρρετές ελπίδες να διαβαίνεις το δρόμο της μακρινής ζωής» Αισχύλος
«Εν ελπίσιν χρή τους σοφούς έχειν τον νουν.» Ευριπίδης Οι σοφοί πρέπει να έχουν τον νουν τους εμβαπτισμένον στις ελπίδες
«Ελπίς εν ανθρώποις μούνη θεός εσθλή ένεστιν.» Θέογνις Η Ελπίδα είναι η μόνη ευχάριστη θεότητα που έχει μέσα του ο άνθρωπος
ΕΞΟΥΣΙΑ
[επεξεργασία]«Άρχεσθαι μαθών,άρχειν επιστήση» Σόλων ο Αθηναίος -Δ.Π Αφού μάθης να κυβερνάσαι,θα γνωρίσεις και να κυβερνάς
«Ου παννύχιον εύδειν βουληφόρον άνδρα,ω λαοί τα επιτετράφαται και τόσα μέμηλεν.» Όμηρος Δεν πρέπει να κοιμάται όλη τη νύχτα όποιος έχει εξουσία στα χέρια του . γιατι κρατάει την τύχη των λαών κι έχει πολλές φροντίδες
«Αρχή άνδρα δείκνυσι». Πιττακός Μυτιληναίος Η εξουσία φανερώνει το ποιόν του ανθρώπου
«Πλουτίσαντες από των κοινών παραχρήμα άδικοι γεγένηνται.» Αριστοφάνης Αυτοί που επλούτισαν από το δημόσιο χρήμα, αυτομάτως μετατράπησαν σε αδίκους
«Δει τον αγαθόν άνδρα παυόμενον της αρχής μη πλουσιώτερον, αλλά μάλλον ενδοξότερον γεγονέναι.» Βίας ο Πριηνεύς Ο ενάρετος άνθρωπος, όταν αποσύρεται από την εξουσία, δεν πρέπει να έχει γίνει πλουσιότερος, αλλά ,μάλλον, ενδοξότερος από πριν
«Ολιγαρχία μια μορφή διακυβερνήσεως, που στηρίζεται στην αξία της ιδιοκτησίας και στην οποία ο πλούσιος έχει κάθε δύναμη και ο φτωχός δεν έχει καμία.» Πλάτων
«Οι τύραννοι είναι φίλοι των ύπουλων και διεφθαρμένων, επειδή τους κολακεύουν κι αυτό τους αρέσει. Κανένας άνθρωπος με ανώτερη μόρφωση και τιμιότητα δεν κυριεύεται από αυτό το ελάττωμα, γιατί, οι καλοί, μπορούν να αισθάνονται στοργή για τους φίλους αλλά δεν τους κολακεύουν. Αντίθετα, οι κακοί, επαινούν τις κακές πράξεις των ισχυρών και συμμετέχουν σ αυτές» Αριστοτέλης.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
[επεξεργασία]«Των όντων αγαθών και καλών άνευ πόνου και επιμελείας οι θεοί διδόασιν ουδέν ανθρώποις.» Ξενοφών. Από ότι είναι πράγματι αγαθό και καλό, τίποτε δεν έδωσαν οι θεοί στους ανθρώπους δίχως κόπους και επιμέλεια.
ΕΠΙΣΤΗΜΗ
[επεξεργασία]«Πάσα επιστήμη χωριζομένη της αρετής, πανουργία ού σοφία φαίνεται.» Πλάτων. Κάθε επιστήμη, αν δεν συνοδεύεται από την Αρετή, είναι όμοια της πανουργίας και όχι της σοφίας.
«Είναι αδύνατον να γνωρίση κάποιος την έκταση της Συμπαντικής Επιστήμης». Σόλων ο Αθηναίος.
«Ανάμεσα στην ιατρική και την φιλοσοφία δεν υφίσταται πραγματική διαφορά.» Ιπποκράτης.
«Μελέτα, παιδί μου ιστορία…..γιατί έτσι θα γίνεις χρήσιμος στην ανθρώπινη κοινωνία και το μυαλό σου θα γίνη οξύτερο και καθαρότερο».
«Μηδ’εις αγεωμέτρητος εισιέτω.» Πλάτων.
ΕΥΒΟΥΛΙΑ
[επεξεργασία]«Κράτιστον χρημάτων ευβουλία» (Σοφοκλής)(Το καλύτερο από όσα διαθέτει ο άνθρωπος είναι η καλή γνώμη)
«Ο κακώς διανοηθείς περί των οικείων ,ουδέποτε καλώς βουλεύεται περί των αλλοτρίων» (Ισοκράτης) (Εκείνος που άσχημα έχει σκεφθεί για όσα των αφορούν ,ουδέποτε θα γνωμοδοτήση καλά για τα ζητήματα άλλων)
ΕΥΓΕΝΕΙΑ – ΕΥΠΡΕΠΕΙΑ
[επεξεργασία]Γελά ο μωρός καν τι μη γελοίο η (Πιττακός ο Μυτιληναίος Δελφ. Παράγγελμα) (Ο ηλίθιος γελά και όταν δεν υπάρχει κάτι γελοίο)
«Η ειρωνεία συχνά σημαίνει έλλειψη πνεύματος» (Σόλων ο Αθηναίος)
«Μη στιγματίσεις το δέρμα του δούλου σου όνειδος είναι για αυτόν και για σένα» (Φωκυλίδης ο Μιλήσιος)
«Αυθαδία τοι σκαιότητ’οφλισκάνεις» (Σοφοκλής) (Δίχως αμφιβολία ,η αυθάδεια συντρέχει με την σκληρότητα και την κακία)
«Όταν ο νούς υπό οίνου διαθφαρή ,ταύτα πάσχει τοις άρμασι τοις τους ηνιόχους αποβάλουσιν» (Ισοκράτης) (Όταν ο νους διαφθείρεται από το μεθύσι ,παθαίνει ό,τι και τα άρματα που έχουν χάσει τους ηνιόχους τους) Όποιος συνήθισε ν’αντιμετωπίζει ήρεμα ,με καλωσύνη και ευγένεια τα πράγματα της ζωής ,αυτός εύκολα μπορεί εύκολα να συναναστρέφεται τους ανθρώπους με ευγένεια και πραότητα (Πλούταρχος)
ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ
[επεξεργασία]«Ευποιίας ης έτυχες ,μνημόνευε» (Κλεόβουλος ο Λίνδιος Δελφ. Παράγγελμα) (Την ευεργεσία που έλαβες, να την μνημονεύης)
«Η αχαριστία είναι προδοσία κατά της ανθρωπότητος» (Θεόφραστος)
ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ
[επεξεργασία]«Κάλλιστον το δικαιότατον ,λήστον δε υγιαίνειν ,πράγμα δε τερπνότατον ,του τις ερά ,τυχείν» (Δηλιακόν επίγραμμα στο Λητήον της Δήλου από τον Θέογνι τον Μεγαρέα) (Το ωραιότερο πράγμα είναι η απόλυτη δικαιοσύνη. έπειτα βέβαια η υγεία ,και το εξαιρετικά ευχάριστο είναι ό,τι επιθυμεί κανείς να το πετυχαίνη )
«Η ευδαιμονία δεν βρίσκεται στα μεγάλα κοπάδια ,ούτε στον χρυσό. Η ψυχή είναι έδρα αυτής της θεότητας» (Δημόκριτος)
«Η αληθινή ευδαιμονία συνίσταται σε βίον αγαθό και ευτυχή θάνατο» (Σόλων ο Αθηναίος)
«Όλβιος ος θείων πραπίδων εκτήσατο πλούτον ,δειλος δ’ος σκοτόεσσα θεών περί δόξα μέμηλεν» (Εμπεδοκλής) (Ευτυχισμένος εκείνος που κατέκτησε τον πλούτον των θείων νοημάτων και αισθημάτων ,και αξιοθρήνητος εκείνος που έχει θολή για τους θεούς ιδέα )
«Κάθε άνθρωπος αναζητεί την ευδαιμονία. Είναι αυτή ο σκοπός της ανθρώπινης ζωής. Αν την ορίσουμε σωστά, είναι ενέργειες σύμφωνες με την αρετή» (Αριστοτέλης)
«Θεωρώ ευτυχισμένο εκείνον που αποκτά χρήματα χωρίς αδικίες και τα χρησιμοποιεί για έργα καλά και ωφέλιμα» (Ξενοφών)
«Ενώ οι άλλοι αγοράζουν ακριβά τα αντικείμενα των απολαύσεων τους, εγώ προμηθεύομαι ,δίχως καμμίαν δαπάνη τις χαρές της ψυχής ,που είναι απείρως καθαρώτερες» (Ξενοφών )
«Η ευδαιμονία είναι μια αρετή για την οποία δεν μεταμελείται κανείς» (Σωκράτης ).
ΕΥΘΥΜΙΑ
[επεξεργασία]«Σκοπός της ζωής είναι η ευθυμία, όχι εκείνη που ταυτίζεται με την ηδονή, αλλά εκείνη, κατά την οποία η ψυχή διάγει με γαλήνη και ηρεμία, χωρίς να ταράζεται από φόβο η δεισιδαιμονία, η από άλλα πάθη.» Δημόκριτος.
«Η μελαγχολία είναι ο πλησιέστερος γείτονας της παραφροσύνης.» Αντιφάνης
«Η λύπη είναι δένδρο που καρποί του είναι τα δάκρυα»Φιλήμων
«Ακούσατέ με, ένδοξες Χάριτες, θυγατέρες του Διός και της Ευρυνόμης με τη βαθιά αγκαλιά, Αγλαΐα και Θάλεια κι Ευφροσύνη πανευτυχή …περιπόθητες στους ανθρώπους…..ούτε της σοφίας, μήτε της αρετής και της δραστήριας τόλμης το καύχημα….φέρνει χαρά δίχως εσάς…..»Ύμνος Χαρίτων
«Δεν αγαπώ εκείνον που δίπλα στο μεγάλο κροντήρι, πίνοντας κρασί, τραγούδια λέει για μάχες και για το δακρυογέννητο τον πόλεμο . Μα εκείνον που σμίγοντας τα πρόσχαρα της Αφροδίτης δώρα και των Μουσών, την ποθητή χαρά στο νου του φέρνει.»Ανακρέων
ΕΥΚΟΣΜΙΑ
[επεξεργασία]«Ευ το σώμα έχειν και την ψυχήν».Κλεόβουλος ο Λίνδιος -Δ.Π Φρόντιζε το σώμα και την ψυχή σου, να είναι ωραία και υγιή
«Οι νέοι πρέπει να είναι κόσμιοι στην εμφάνιση, στο βάδισμα και στην περιβολή».Ισοκράτης
«Φιλοκαλούμεν μετ’ευτελείας».Περικλής Επιζητούμε το ωραίο με απλά μέσα και απλές μορφές
ΕΥΛΑΒΕΙΑ
[επεξεργασία]«Ευλάβεια, πανσεβάσμια θεά που χρυσοφτέρουγη περπατάς πάνω απ’τη γη» Ευριπίδης – Βάκχες
«Περί την απορρήτων μηδενί λέγε» Ισοκράτης Σε κανέναν μη μιλάς για τα απόρρητα (μυστήρια )
«Ένεκα χρημάτων μηδένα θεών ομόσεις»Ισοκράτης Σε κανένα θεό μην ορκιστείς κατόπιν αμοιβής
ΕΥΝΟΜΙΑ
[επεξεργασία]«Των Αθανάτων καλώ και των θνητών τον αγνό βασιλέα, τον ουράνιο Νόμο, τον αστροθέτη, την δίκαιη σφραγίδα του θαλάσσιου πόντου και της γης, της φύσεως τη βεβαίωση, τον φροντιστή της σταθερότητάς της, που την διασφαλίζει με μερικότερους νόμους, ειδικούς, με τους οποίους κατευθύνει τα πάντα από ψηλά και τα πάντα διατρέχει, αυτός ο κυρίαρχος του ουρανού, ο Υπέρτατος Νόμος . Τον άδικο φθόνο αυτός αποδιώκει ,ωσάν κίνηση ορμητική . Αυτός ξυπνά και δοξάζει τους τρόπους, που οδηγούν τους θνητούς σε καλά τέλη του βίου. Διότι μόνος αυτός κατέχει το πηδάλιον όσων χαίρονται το δώρο της ζωής, μέσα στις σωστές γνώμες υπάρχοντας, αμετάτρεπτος, αδιάπτωτος, πριν από τους αιώνες, πανάρχαιος, πολύπειρος, σύνοικος φίλος των δικαίων, βαρύς τιμωρός των ανόμων. Μακάριε συ και πολύτιμε, κομιστή ευτυχίας, αγαπημένε μας, καλόκαρδος και μεγάθυμος γίνε . Και μη μας λησμονείς, άριστε».Ορφικός Ύμνος LXIV-Νόμου
«Ευνομία δ’άρτια και εύκοσμα πάντ’αποφαίνει, και θ’άμα τοις αδίκοις αμφιτίθησι πέδε.»Σόλων ο Αθηναίος. Η Ευνομία παρουσιάζει τα πάντα άρτια και ωραία, ενώ τους αδίκους τυλίγει με δεσμά.
ΕΥΠΡΑΞΙΑ
[επεξεργασία]«Πράττε δίκαια « Περίανδρος ο Κορίνθιος Δέλ. Παρ.
«Πράττε αμεταμέλητα» Χείλων ο Λακεδαιμόνιος. Δ.Π.
«Μη την όψιν καλλωπίζου, αλλ εν τοις επιτηδεύμασιν ίσθι καλός» Πιττακός ο Μυτιληναίος. Δελφ. Παρ.Μην καλλωπ.ίζεσαι εξωτερικά, αλλά φρόντιζε να είσαι ωραίος στα ΄εργα σου.
«Βραδέως εγχείρει . ο δ’αν άρξει διαβεβαιού.» Βίας ο Πριηνεύς. Μην βιάζεσαι ν αρχίσης ένα έργο . αλλά αυτό που θα ξεκινήσεις, υπερασπίσου το
«Τα λόγια έχουν την αξία σκιάς μπροστά στα έργα. Το έργο αποδεικνύει» Ξενοφών.
ΕΥΣΕΒΕΙΑ
[επεξεργασία]«Ευσέβεια άσκει» Πιττακός ο Μυτιληναίος Δελφ.Παρ. Να τηρής την ευσέβεια .
«Αθάνατους μεν πρώτα Θεούς ,νόμω ως διάκειται ,τίμα . και σέβον όρκον» Πυθαγόρας. Πρίν από όλα να τιμάς τους Θεούς ,έτσι όπως και οι νόμοι, οι παράδοση και οι θεσμοί το προστάζουν . και να σέβεσαι τον όρκο.
«Θεούς αιδού και δέδιθι». Θέογνις ο Μεγαρεύς. Να ντρέπεσαι και να δέεσαι τους Θεούς.
«Θεοίς εύχου ,Θεοίς επί κράτος . ου τι άτερ θεών γίγνεται ανθρώποις ουτ’ αγαθά ούτε κακά.» Θέογνις ο Μεγαρεύς. Να προσεύχεσαι στους Θεούς , για κάθε δύναμη που επιθυμείς .Διότι ,τίποτε δεν γίνεται δίχως τη συνδρομή των θεών ,ούτε καλό ούτε κακό.
ΕΥΦΗΜΙΑ
[επεξεργασία]«Φήμη κακή αργαλέη φέρει χαλεπόν δ αποθέσθαι.» Ησίοδος. Η κακή φήμη είναι βαρύ φορτίο , και είναι δύσκολο ν απάλλαγείς από αυτήν .
«Η φήμη είναι η ευωδία των καλών πράξεων «.Σαπφώ.
«Ο γιατρός δεν πρέπει να νοιάζεται καθόλου για την αμοιβή του ,αλλά πάρα πολύ να φροντίζει για την φήμη του.» Ιπποκράτης.
ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ
[επεξεργασία]«Παντού η ζωή είναι ωραία .Στην αγορά βλέπεις επαινετές πράξεις . μέσα στα σπίτια ξεκουράζεσαι . στους αγρούς η ομορφιά της φύσεως . στη θάλασσα το κέρδος. στα ξένα μέρη ο θαυμασμός . παντρεμένος θα έχης άριστο νοικοκυριό . ανύπαντρος ζεις ξένοιαστος . τα παιδιά πόθος . ο άτεκνος βίος δίχως φροντίδες . τα νιάτα δύναμη. τα γεράματα εμπνέουν ευλάβεια Λοιπόν τι προτιμάς τη ζωή ή το θάνατο» Μητρόδωρος ο Λαμψακηνός
«Να θλίβεσαι όταν βλέπεις κάποιους να κάνουν το κακό Όμως να πιστεύεις πάντα και να προσδοκάς τη βελτίωση των ανθρώπων» Απολλόδωρος.
ΕΧΕΜΥΘΕΙΑ
[επεξεργασία]«Λόγων απορρήτων εκφορά μη ποιού.» Περίανδρος ο Κορίνθιος.
«Ό αν μη ίδης, μη λέγε. ειδώς σίγα.» Σόλων ο Αθηναίος Εκείνο που δεν γνωρίζεις, μην το αναφέρεις. Και όταν το μάθεις, σώπαινε.
«Ου πάντα τοις πάσι ρητά.» Πυθαγόρας. Δεν μπορούν τα πάντα να λέγονται στους πάντες.
«Απορρήτων επέων σφραγίς γλώσση επικείσθω». Λουκιανός. Για τα μυστικά λόγια πρέπει να σφραγίζεται η γλώσσα.
«Όποιος έλαβε μυστικά για να τα φυλάξη και τα είπε, η άδικος είναι η ασυγκράτητος.» Αναξανδρίδης.
ΖΩΗ
[επεξεργασία]«Θα προτιμούσα, ζώντας πάνω στη γη, να υπηρετούσα άνθρωπο φτωχό, παρά να βασιλεύω στο πλήθος των νεκρών.» Όμηρος.
«Βίος ανεόρταστος, μακρά οδός απανδόχευτος.» Δημόκριτος. Ζωή δίχως γιορτές, είναι σαν μακρύς δρόμος δίχως πανδοχεία.
«Ου το ζην περί πλείστου ποιητέον, αλλά το ευ ζην.» Πλάτων. Δεν χρειάζεται να φροντίζη κανείς τόσο για το να ζη, όσο για το να ζη με καλό τρόπο.
«Εκ του βίου κράτιστόν εστί εξελθείν ως εκ συμποσίου, μήτε διψώντα, μήτε μεθύοντα.»Αριστοτέλης. Το καλύτερο είναι να φεύγη κάποιος από την ζωή όπως από συμπόσιο, μήτε διψασμένος, μήτε μεθυσμένος.
ΗΔΟΝΗ
[επεξεργασία]«Δεν πρέπει να θέλη κανείς οποιαδήποτε απόλαυση, αλλά να διαλέγη μονάχα εκείνη που σχετίζεται με το ωραίο.» Δημόκριτος.
«Η εγκράτεια αυξάνει τις ηδονές και τις κάνει πιο έντονες.» Δημόκριτος.
«Αι μεν ηδοναί θνηταί, αι δ’ αρεταί αθάνατοι.» Περίανδρος ο Κορίνθιος. Δ. Π.
«Ηδονή φεύγε ήτις ύστερον λύπην τίκτει.» Σόλων ο Αθηναίος. Δελφ. Παρ.
«Ηδονή κράτει.» Κλεόβουλος ο Λίνδιος. Δελφ. Παρ.
«Βραχεία τέρψις ηδονής κακής.» Ευριπίδης.
«Οι μεγάλες τέρψεις γεννιώνται με το να βλέπη κανείς καλές πράξεις.» Δημόκριτος.
«Τας ηδονάς θήρευε τας μετά δόξης.» Ισοκράτης. Να θηρεύης εκείνες τις ηδονές, που τις συνοδεύει η δόξα.
«Δεν είναι δυνατόν να ζη κάποιος ευχάριστα δίχως φρονιμάδα, καλοσύνη και δικαιοσύνη, αλλά ούτε και να ζη φρόνιμα, ενάρετα και δίκαια μπορεί, αν δεν ζη και ευχάριστα.» Επίκουρος.
ΗΘΟΣ
[επεξεργασία]«Ήθος ανθρώπου δαίμων». Ηράκλειτος Το ήθος είναι θεός προστάτης του ανθρώπου
«Ήθος πηγή βίου αφ’ης αι κατά μέρος πράξεις ρέουσιν.» Ζήνων ο Κιτιεύς Το ήθος είναι πηγή ζωής από την οποία απορρέουν οι επιμέρους ανθρώπινες πράξει
-«Τη μεγαλύτερη σωφροσύνη παρουσιάζει η δημοκρατία, όπου οι πολιτικοί φοβούνται περισσότερο την ηθική κατηγορία, παρά το νόμο» Πλούταρχος.
ΗΠΙΟΤΗΣ-ΑΥΤΟΚΥΡΙΑΡΧΙΑ
[επεξεργασία]«Έριν μίσει.»Δελφικό Παράγγελμα
«Μη απειλείν μηδενί.» Χείλων ο Λακεδαιμόνιος -Δελφικό Παράγγελμα
«Θυμού κράτει» Χείλων ο Λακεδαιμόνιος -Δελφικό Παράγγελμα
«Ουδείς ελεύθερος ,εαυτού μη κρατών.» Πυθαγόρας
«Εν οργή μήτε λέγειν μήτε πράσσειν.» Πυθαγόρας
«Ουδέν οργής αδικώτερον η τον έχοντα πημαίνει». Θέογνις ο Μεγαρεύς Τίποτα πιο άδικο από την οργή ,η οποία φθείρει αυτόν που κυριεύει
«Μην σηκώνεις χέρι. βάζε στην οργή χαλινάρι». Φωκυλίδης ο Μιλήσιος
ΗΡΩΕΣ
[επεξεργασία]«….τέταρτο γένος έπλασεν ο Δίας,…..πιο δίκαιο και πιο ανδρείο, το θείο το γένος των ηρώων που τους λεν ημίθεους…..ο Δίας τους έφερε στα πέρατα της γης…..και ζούνε αυτοί μ απίκραντη στα στήθη τους ψυχή μέσα στων μακαρίων τα νησιά…..μακάριοι ήρωες αυτοί…».Ησίοδος
«Τίμα ήρωες αγαυούς.» Σόλων ο Αθηναίος -Δελφικό Παράγγελμα
«Τους ήρωες δεν τους βρίσκεις ποτέ στο σκοτάδι» Αριστοφάνης
ΘΑΝΑΤΟΣ
[επεξεργασία]«Άκουσε με, συ που κρατείς όλων των ανθρώπων /την ζωήν, που δίνεις αγνόν χρόνο σ ’εκείνους /που δεν πλησιάζεις /ο ύπνος ο δικός σου θραύει την ψυχή /και σέρνει το σώμα. γιατί λύνεις τα δεσμά που η φύση έχει βάλει σ’ αυτά /…από εσένα μόνον εκτελείται εκείνο /που είναι μοίρα κοινή /και μόνο εσύ δεν πείθεσαι ,μήτε από προσευχές ,μήτε από παρακλήσεις ./Μακάριε, σου ζητώ να έρχεσαι ύστερα από μακρούς χρόνους ζωής /και σε παρακαλώ με προσευχές και θυσίες γι’ αυτό /ώστε το γήρας να γίνει βραβείο καλό /στους ανθρώπους» Ύμνος LXXXVII
«Ο Θάνατος ουδέν προς ημάς. το γαρ διαλυθέν αναισθητεί, το δε αναίσθητον ουδέν προς ημάς.» Επίκουρος. Ο Θάνατος δεν είναι τίποτα για εμάς. διότι εκείνο που έχει πλέον διαλυθή είναι αναίσθητο. και το αναίσθητο δεν μας αφορά.
«Όταν εμείς υπάρχομε ζώντες, ο θάνατος δεν υφίσταται. και όταν έλθη ο θάνατος ,τότε εμείς δεν υπάρχομε» Επίκουρος
ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ
[επεξεργασία]«Ου τοι απόβλητ’εστί θεών ερικυδέα δώρα» ¨Όμηρος Δεν είναι, βέβαια, αξιοκαταφρόνητοι των θεών τα δώρα, καρποί μεγάλων φροντίδων
«Ό,τι ακριβό μας χάρισαν οι θεοί ,δεν πρέπει να το περιφρονούμε» Πιττακός ο Μυτιληναίος ή Περίανδρος ο Κορίνθιος» ό,τι αγαθό πράττεις ,εις θεούς ανάπεμπε» Βίας ο Πριηνεύς
«Χάρις τη μακαρία φύσει ότι τα αναγκαία εποίησεν ευπόριστα ,τα δε δυσπρόσιτα ουκ αναγκαία» Ευριπίδης Ευλογημένη να’ ναι η φύση η μακαρία ,που όσα είναι αναγκαία τα έκαμε εύκολα ν’ αποκτηθούν ,και όσα είναι δύσκολα ,τα έκαμε περιττά
ΘΕΟΣ
[επεξεργασία]« Θεός ζώον αυτάρκης εν ευδαιμονία ,αίδιος , της αγαθού φύσεως αιτία» ,ο Θεός είναι έμβιο όν που χαίρει απόλυτης αυτάρκειας σε κατάσταση ευδαιμονίας, ουσία αγέννητη και άθφαρτη ,αιτία της δημιουργίας του υπέρτατου καλού. Πλάτων .
«Ο Θεχός είναι όν αθάνατον ,λογικόν , τέλειον, νοερόν εν ευδαιμονία ,κακού παντός ανεπίδεκτον ,προνοητικόν κόσμον τε και εν τω κόσμω .Μη είναι ανθρωπόμορφον. είναι δημιουργόν των όλων ,ώσπερ πατέρα πάντων» .Ζήνων ο Κιτιεύς .
«Θεός ύπατος μήστωρ εν αιθέρι ναίων «. Όμηρος. Ο Θεός είναι υπέρτατος ρυθμιστής , και κατοικεί στον αιθέρα.
«Τον Θεό να τον θεωρείς ον άφθαρτον και μακάριον, όπως μας τον παρουσιάζει η κοινή σε όλους μας παράσταση του Θεού και να μη του επισυνάπτεις τίποτε ξένο προς την αφθαρσία και την αιωνιοτητά του ……»Επίκουρος.
«Περί Θεών λέγε ως εισίν .» Βίας ο Πριηνεύς. Δελ. Παρ. ¨Όταν μιλάς για τους Θεούς ,να λες για αυτούς αυτό που τους ταιριάζει στην αληθινή φύση.
«Πάντες δε Θεών χατέουσ’άνθρωποι.» Όμηρος. Όλοι οι άνθρωποι έχουν ανάγκη των Θεών.
«Τοις Θεοίς τίθει τα πάντα». Αρχίλοχος (Απόσπ.56). Τα πάντα ν αποδίδεις στους Θεούς. Όλα άφηνέ τα στη θέληση των Θεών.
«Πρεσβύτατον των όντων Θεός, αγέννητον γαρ και μήτε αρχήν έχον, μήτε τελετήν» Θαλής ο Μιλήσιος Απ’ όλα τα όντα ,ο θεός είναι το αρχαιότατο .Διότι είναι αγέννητος, και μήτε αρχή έχει ,μήτε πέρας
«Έστιν ηγεμών και άρχων απάντων θεός, εύς αεί εών ,μόνιμος ,ακίνητος ,αυτός εαυτώ όμοιος ,έτερος των άλλων» Πυθαγόρας Υπάρχει κάποιος θεός ηγεμόνας και άρχοντας των πάντων. Είναι πάντοτε ένας, σταθερός, ακίνητος, όμοιος μόνον προς τον εαυτόν του, διαφορετικός από τους άλλους
«Ει θεοί εισί κακοί ,ουκ εισί θεοί» Ευριπίδης Αν οι θεοί είναι κακοί ,δεν είναι θεοί
«Τίποτε δεν κάνει ο θεός που να μην αρμόζει σε μια μακάρια και άφθαρτη φύση» Διονύσιος Αλικαρνασεύς
«Ουδέν εκφεύγει το θείον. Τούτο γινώσκειν σε δει. Αυτός εσθ’ ημών επόπτης, αδυνατεί δ ουδέν θεός».Επίχαρμος .Τίποτε δεν μένει άγνωστο στους θεούς. πρέπει να το γνωρίζεις. Ο θεός είναι επόπτης μας ,και τίποτε γι αυτόν δεν είναι αδύνατον
«Μεταβεβληκυιών των περί θεούς δοξών τοις ανθρώποις, μεταβάλλειν χρή και τους νόμους».Πλάτων. Αν αλλάξουν οι γνώμες των ανθρώπων σχετικά με τους θεούς αν αλλάξει η θρησκεία πρέπει ν αλλάξουν και οι νόμοι
ΘΕΟΣΕΒΕΙΑ
[επεξεργασία]Ανδρών γαρ εστίν ενδίκων τε σοφών καν τοις δεινοίς μη τεθυμώσθαι θεοίς. Αισχύλος. Οι δίκαιοι και σοφοί άνθρωποι και στις μεγάλες συμφορές δεν τα βάζουν με τους θεούς.
«Καλύτερος είναι ο βωμός από τον πύργο»
«Όλα μπορούμε να τα περιμένουμε ,εκτός από το να εξουσιάσουμε τους θεούς».Αισχύλος
«Η απιστία είναι η αιτία που αγνοούμε τα περισσότερα από όσα αφορούν στους θεούς»Ηράκλειτος
«Συν θεοίς ουδέν απορήσωμεν».Ξενοφών Τίποτα δεν θα έχουμε ανάγκη ,αν οι θεοί είναι μαζί μας
«Φυγάς ειμί θεόθεν.»Εμπεδοκλής Ξέκοψα από τους θεούς ,γι αυτό περιπλανιέμαι σαν κατάδικος
«Οι θεοί δίνουν όλα τα αγαθά στους ανθρώπους τώρα όπως παλαιότερα. Όσα βλαβερά ή ανωφελή συμβαίνουν στους ανθρώπους ,αυτά δεν τα δίνουν οι θεοί ,ούτε παλαιότερα ούτε τώρα. Αυτοί οι ίδιοι τα προκαλούν ,ένεκα της φαυλότητάς τους.»Δημόκριτος
«Θεούς μιαίνειν ου τις ανθρώπων σθένει» Ευριπίδης Κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να μιάνει τους θεούς
«Ουδείς θεός δύσνους ανθρώποις.»Ευριπίδης Κανείς θεός δεν είναι δυσμενής προς τους ανθρώπους
«Αναγκάσαι θεούς ουδέ γ’εις δύνατ’ αν» .Ξενοφών Κανείς δεν μπορεί, βέβαια ,να επιβάλλει τη θέλησή του στους θεούς
«Εύροις δ’αν επιών και πόλεις ατειχίστους, αγραμμάτους, αβασιλεύτους, αχρημάτους…..ανιέρους δε πόλεις και αθέους ουδείς έστιν ούδ’έσται γεγονώς θεατής»Πλούταρχος.
«Όποιος ……νομίζει ότι προσφέροντας θυσίες με ταύρους και ερίφια και άλλα τέτοια ,ή με υφαντά πορφύρας και χρυσής χλαμύδας , ή με είδωλα από ελεφαντόδοντο και σμαράγδι , θα εξευμενίσει έτσι τους Θεούς ,αυτός πλανάται ……Ο άνθρωπος για να’ ναι αρεστός στο Θεό πρέπει να είναι δίκαιος και ενάρετος , να μη διαφθείρει παρθένες ,να μη μοιχέυει να μην κλέβει και να μην σκοτώνει προς χάριν των χρημάτων .Ούτε μια βελόνα ξένη μην επιθυμήσης ,γιατί ο Θεός στέκεται πλάι σου και βλέπει κάθε σου πράξη» .Φιλήμων ο Συρακούσιος .
«Τίμα το δαιμόνιον αεί μεν ,μάλιστα δε μετά της πόλεως» .Ισοκράτης. Αδιάκοπα τίμα τους θεούς ,αλλά ιδίως μαζί με όλη την πόλη .
ΙΣΟΤΗΣ
[επεξεργασία]«Και οι επήλιδες πρέπει να ναι ισότιμοι πολίτες» .Φωκυλίδης ο Μιλήσιος.
«Φίλων ουδέν ίδιον ,αλλά κοινά τα χρήματα».Ευριπίδης . Μεταξύ φίλων δεν είναι τίποτε ιδιόκτητο, αλλά ότι έχουν είναι κοινό.
«Πάσα δουλεία παρά φύσιν εστί» .Αντιφάνης.
«Οι πολίτες επαναστατούν όχι μόνο για την ανισότητα του πλούτου τους αλλά και για την ανισότητα στις τιμητικές διακρίσεις». Αριστοτέλης.
«Αδιανέμητα πάντα πάντες κατέχετε»..Πυθαγόρας.
«Στη Σπάρτη επικρατούσε φοβερή ανωμαλία και πολλοί ακτήμονες και άποροι είχαν συγκεντρωθή ……..θέλοντας ο Λυκούργος να εκδιώξει την αλαζονεία και τον φθόνο και την μοχθηρία και την ακολασία και τα ακόμη παλαιότερα και μεγαλύτερα από αυτά , νοσήματα κάθε πολιτείας ,του πλούτου δηλαδή, και την πτωχείαν κατέπεισεν τους πολίτες να πανεξετάσουν από κοινού τον πλούτο της χώρας και να την μοιράσουν έξ αρχής ώστε να ζουν όλοι εξισωμένοι και εξωμοιωμένοι στην περιουσία ,και τα πρωτεία να ζητούν δια της αρέτης». Πλούταρχος.
ΚΑΚΙΑ
[επεξεργασία]«Κακίαν μίσει.» Δελφ. Παρ.
«Στον κακό άνθρωπο η αρχική ζωτικότητα του πνεύματος δεν διατηρείται πολύ» .Σοφοκλής .
«Κάκιστος γίγνεται ος αν τυρανικώτερος φύσει ων μοναρχήσει» .Αριστοτέλης . Εκείνος που ρέπει εκ φύσεως στον αυταρχισμό αν αναλάβει την βασιλεία γίνεται απόλυτα κακός .
«Ουκ αρετά κακά έργα.» Όμηρος. Δεν προκόβουν τα έργα της κακίας .
«Ουδείς εκών κακός». Σωκράτης. Κανείς δεν είναι κακός με τη θέλησή του. ΚΑΛΛΟΣ
«Κάλλος μη σωφρονών τοις κεκτημένοις καθέστηκεν όνειδος «.Αίσωπος. Η ομορφιά δίχως σωφροσύνη έγινε ντροπή για όσους την είχαν.
ΚΑΛΟΣΥΝΗ – ΑΓΑΘΟΤΗΣ
[επεξεργασία]«Αγαθούς τίμα» Περίανδρος ο Κορίνθιος, Δελφικό Παράγγελμα
«Άσκει καλοκαγαθίαν» Βίας ο Πριηνεύς, Δελ.παρ.
«Στους καλούς υπάρχει κάθε είδους σοφίας» Ευριπίδης
«Μόνο οι μεγάλες ψυχές ξέρουν πόση δόξα εξαρτάται από την καλοσύνη» Σοφοκλής
«Αγαθόν ου το μη αδικείν, αλλά το μη εθέλειν»Δημόκριτος (Αγαθότης δεν είναι το να μην αδικείς αλλά το να μην έχεις καμμία επιθυμία να αδικήσεις)
«Εφ όσον δεν μπορούμε να κατανοήσουμε το αγαθό με μίαν μόνο ιδέα, ας το κατανοήσουμε με τρείς με την ομορφιά, με την αρμονία και με την αλήθεια» Πλάτων
«Το μεγαλύτερο καλό είναι να κάνεις το καλό με κάθε τρόπο» Σοφοκλής «Πας ερυθριών χρηστός ειναί μοι δοκεί» Μένανδρος. Μου φαίνεται πως εκείνος που κοκκινίζει είναι καλός άνθρωπος.
ΚΑΡΤΕΡΙΑ
«Το καλύτερο για τον άνθρωπο που πονάει είναι να αισθάνεται καθαρή την καρδιά του και να μην δυσφορεί για την τύχη του.» Αισχύλος . Όσα η μοίρα έταξε ,πρέπει κανείς ατάραχος να τα δέχεται γνωρίζοντας πως η δύναμη της ανάγκης είναι αήττητη» .Αισχύλος
«Πολλοί άρρωστοι, αν και γνωρίζουν ότι η κατάστασή τους είναι πολύ σοβαρή ,γιατρεύονται , επιδεικνύοντας καρτερία ,που την γεννά η καλωσύνη του γιατρού». Ιπποκράτης.
«Καρτερία είναι να υπομένης πόνους και λύπες για κάτι καλό» .Ιπποκράτης.
ΚΟΜΠΟΡΡΗΜΟΣΥΝΗ
[επεξεργασία]«Πολλοί μεγάλα επαγγέλλονται, μηδέ μικρά ποιήσαι δυνάμενοι». Αίσωπος. Πολλοί μεγάλα πράγματα διαλαλούν, οι οποίοι ούτε μικρά δεν δύνανται να πράξουν.
«Ζευς γαρ μεγάλης γλώσσης κόμπους υπεχθαίρει». Σοφοκλής. Αλλά ο Ζευς της μεγάλης γλώσσας τους κομπασμούς τιμωρεί.
«Όστις γαρ αυτός φρονείν μόνος δοκεί, η γλώσσαν, ην ουκ άλλος, η ψυχήν έχειν, ούτοι διαιπτυχθέντες ώφθησαν κενοί». Σοφοκλής. Όποιοι νομίζουν, πως μόνοι αυτοί είναι φρόνιμοι ή πως έχουν γλώσσα η πνεύμα, που δεν έχουν άλλοι, αυτοί, αν τους ελέγξης καλά, θα αποδειχθούν ολότελα κενοί.
ΚΟΛΑΚΕΙΑ
[επεξεργασία]«Μην κάνεις φίλους κόλακες τραπεζοκόρους. αυτοί χαϊδεύουν τις περιστάσεις για να τρώνε πολλά». Φωκυλίδης ο Μιλήσιος.
«Πέφυκε και άλλως άνθρωπος το μεν θεραπεύον υπερφρονείν, το δε μη υπείκον θαυμάζειν.» Θουκυδίδης. Και τούτο είναι στη φύση του ανθρώπου, να περιφρονεί τους κόλακες και να θαυμάζη εκείνους που δεν υποκύπτουν.
«Μίσει τους κολακεύοντας ώσπερ τους εξαπατούντας.» Ισοκράτης.
ΚΟΣΜΙΟΤΗΣ
[επεξεργασία]«Αισχρόν τον μεθύοντα παρ ανδράσι νήφεσιν είναι, αισχρόν δ’ει νήφων παρά μεθύουσι μένει.» Θέογνις ο Μεγαρεύς. Αισχρό είναι ο μεθυσμένος να βρίσκεται πλάι σε νηφάλιους και αισχρό να βρίσκεται ο νηφάλιος πλάι σε μεθυσμένους.
ΛΙΤΟΤΗΣ
[επεξεργασία]«Τα εμά πάντα μετ’εμού φέρω».Βίας ο Πριηνεύς
«Πλουσιώτατος ο ελαχίστοις αρκούμενος. Αυτάρκεια γαρ φύσεως εστί πλούτος».Σωκράτης Πλουσιότατος είναι εκείνος αρκείται στα ελάχιστα. Διότι ο πλούτος που προέρχεται από τη φύση είναι η αυτάρκεια.
«Φιλοκαλούμεν μετ’ ευτελείας» .Περικλής Με λιτότητα υπηρετούμε το ωραίο
«Ο Λυκούργος με τα κοινά συσσίτια εσκέφθη να πατάξει την τρυφή και ν αφαιρέσει το πάθος για τον πλούτο ….έτσι, ώρισε να μην τρώνε….ξαπλωμένοι σε πολυτελή κρεββάτια….παχυνόμενοι υπό το σκότος ,σαν αδηφάγα ζώα…καταστρέφοντας μαζί με τα ήθη και τα σώματά τους ……και έκαμε τον πλούτο αζήλευτο και άχρηστο με την κοινότητα των δείπνων και τη λιτότητα στη δίαιτα».Πλούταρχος
ΛΟΓΙΚΗ
[επεξεργασία]«Η Λογική είναι όπλο πιο διαπεραστικό από το σίδερο».Φωκυλίδης ο Μιλήσιος
«Της άρρωστης ψυχής είναι γιατρός η λογική. Αισχύλος»
ΜΑΘΗΣΗ-ΠΑΙΔΕΙΑ
«Γηράσκω αεί διδασκόμενος».Σωκράτης
«Μη κατόκνει μακράν οδόν πορεύεσθαι προς τους διδάσκειν χρήσιμον τι επαγγελομένους».Ισοκράτης Μη διστάζεις να πορευτείς πολύ μακριά για να πας σ εκείνους που συνηθίζουν να διδάσκουν κάτι χρήσιμο
«Από άνθρωπο αγράμματο μην απαιτείς αρετή».Σωκράτης
«Πολύ γαρ τοι μείζον με αγαθόν εργάσει αμαθείας παύσαι την ψυχήν ή νόσου το σώμα».Πλάτων Πολύ μεγαλύτερο καλό θα μου κάνεις ,αν απαλλάξεις την ψυχή μου από την αμάθεια ,παρά το σώμα μου από την αρρώστια
«Πάντες άνθρωποι φύσει του ειδέναι ορέγονται». Αριστοτέλης Όλοι οι άνθρωποι ,εκ φύσεως, αγαπούν τη γνώση
«Βαρύ απαιδευσία».Πιττακός ο Μυτιληναίος -Δελφ. Παράγ
«Απαιδευσία πάντων παθών μήτηρ»Πυθαγόρας
«Τις αρχά πολιτείας απάσης Νέων τροφά.» Πυθαγόρας. Ποια είναι η θεμέλια αρχή όλης της πολιτείας Η ανατροφή των νέων.
«Ότι μαθαίνει το παιδί με αγάπη, το διατηρεί στοργικά μέχρι τα γηρατειά του. Πρέπει λοιπόν να διαπαιδαγωγούνται με καλοσύνη τα παιδιά». Ευριπίδης.
«Παιδεία την εν υμίν, μόνον εστί αθάνατον και θείον». Πλάτων. Από όλα όσα διαθέτουμε, η παιδεία είναι το μόνο αθάνατο και θεϊκό.
ΜΑΤΑΙΟΔΟΞΙΑ
[επεξεργασία]«Νόσος ψυχής το των αδυνάτων εράν». Βίας ο Πριηνεύς. Αρρώστια της ψυχής είναι να επιθυμείς τα αδύνατα.
ΜΑΤΑΙΟΠΟΝΙΑ
[επεξεργασία]«Τα μηδέν ωφελούντα μη πόνει μάτην.» Αισχύλος. Τα ανώφελα μην επιδιώκεις μάταια.
«Έστι δε φύλον εν ανθρώποισι ματαιότατον όστις αισχύνην επιχώρια παπταίνει τα πόρσω μεταμόνοια θηρεύων ακράτοις ελποίσιν». Πίνδαρος. Είναι αδιάφορο το φύλο για τον άνθρωπο που περιφρονεί τα κοντινά και οικεία και επιδιώκει τα μακρυνά, μάταια κυνηγώντας άπιαστες προσδοκίες.
ΜΕΤΑΜΕΛΕΙΑ
[επεξεργασία]«Μεταμέλεια επί αισχροίσιν έργμασι βίου σωτηρίη».Δημόκριτος Το να μετανοείς για τις αισχρές σου πράξεις είναι σωτήριο για το βίο σου
«Αμαρτάνων μετανόει». Δελφικό Παράγγελμα. Όταν αμαρτάνεις να μετανοείς.
«Μόνη σιγή μεταμέλειαν ου φέρει».Μένανδρος Μόνον με τη σιωπή δεν δείχνεις τη μετάνοιά σου-πρέπει να τη δηλώνεις, δηλαδή. ΜΕΤΡΙΟΦΡΟΣΥΝΗ
«Καν ο χρόνος ενέγκη τινα εις δόξαν, της εαυτού αρχής μη επιλαθέσθαι αβέβαιος γαρ εστίν ο βίος». Αίσωπος. Κι αν ο καιρός το φέρει να γίνει κάποιος ένδοξος, ας μη λησμονεί το ξεκίνημά του. Διότι ο βίος είναι αβέβαιος.
ΜΕΤΡΟΝ
[επεξεργασία]«Η έννοια του μέτρου δεν είναι μετριότης, αλλά αρμονική αναλογία, ισορροπία. Μέτρω χρω». Δελφικό παράγγελμα.»
«Να τηρής το μέτρον. Ζυγόν μη υπερβαίνειν». Πυθαγόρας.
«Μην υπερβάλλης. Μέτρον δε επί πάσιν άριστον». Πυθαγόρας.
«Το μέτρο, η ισορροπία είναι για όλα το άριστο.»
«Η ύπατη αρετή είναι η τήρησις του μέτρου.» Ηράκλειτος.
«Ήλιος ούκ αν υπερβήσεται μέτρα» Ηράκλειτος. Και ο ήλιος δεν μπορεί να υπερβή αυτά που του αναλογούν.
«Παν το πολύ τη φύσει πολέμιον». Ιπποκράτης. Κάθε υπερβολή είναι εχθρική για την φύση.
«Αγάπα των αγαθών μη την υπερβάλλουσαν κτήσιν, αλλά την μετρίαν απόλαυσιν.» Ισοκράτης.
«Τούτο άσκει, ο δύνασαι». Επίκτητος
ΝΟΜΟΣ
[επεξεργασία]«Νόμοις πείθου». Χείλων ο Λακεδαιμόνιος. Δελ. Παρ.
«Όταν οι νόμοι εφαρμόζονται δίκαια για γηγενείς και ξένους, χωρίς να παραβιάζεται ποτέ το δίκαιο, τότε η πολιτεία ευημερεί». Ησίοδος.
«Ο Νόμος της Φύσεως είναι ο βασιλιάς των θνητών και των αθανάτων». Πίνδαρος.
«Ο λαός πρέπει να πολεμά για το Νόμο όπως πολεμά για να υπερασπίσει τα τείχη.» Ηράκλειτος.
«Η πόλη της οποίας οι πολίτες πείθονται σε μεγάλο βαθμό να τηρούν τους νόμους, διάγει ειρηνικά και στον πόλεμο είναι αήττητη.» Ξενοφών.
«Πόλεως ψυχή οι νόμοι εισίν.» Πλάτων.
ΝΟΥΣ – ΛΟΓΟΣ
[επεξεργασία]«Τάχιστον νους, δια παντός γαρ τρέχει». Θαλής. Ο νους είναι το ταχύτερο από το κάθε τι, διότι τρέχει διαπερνώντας τα πάντα.
«Νούν ηγεμόνα ποιού». Σαπφώ. Κάνε νου ηγεμόνα.
«Καθαρόν αν τον νουν έχης, άπαν το σώμα καθαρός ει». Επίχαρμος. Αν έχεις τον νου σου καθαρό, είσαι καθαρός σε όλο σου το σώμα.
«Πάντα χρήματα ην ομού. είτα ο νους ελθών αυτά διεκόσμησε.» Αναξαγόρας ο Κλαζομένιος. Τα πάντα ήσαν ανάκατα. Έπειτα, .ήλθε ο νους και τα συνέταξε σύμφωνα με την ευταξία και την ομορφιά του κόσμου.
«Νούς λεπτότατον πάντων καθαρώτατον»». Αναξαγόρας ο Κλαζομένιος. Κριτήριον τον λόγον, τας αισθήσεις μη ακριβείς υπάρχειν.» Παρμενίδης. Να χης κριτήριο τον νου. Διότι οι αισθήσεις δεν είναι ακριβείς.
ΟΙΗΣΙΣ
[επεξεργασία]«Οίησις πημάτων παραιτλια εστί». Αίσωπος. Η οίηση είναι αιτία των δεινών.
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
[επεξεργασία]«Εστίαν τίμα». Δελφικό παράγγελμα.
«Ν’αγαπάς αυτούς που τρέφεις.» Δελ. Παρ.
«Άριστο σπιτικό είναι εκείνο που ο οικοδεσπότης δεν προκαλεί φόβο, αλλά αγάπη» Φωκυλίδης.
ΟΜΟΝΟΙΑ
[επεξεργασία]«Ομόνοιαν χρωμένοις, σωτήριον.» Αίσωπος. Η Ομόνοια είναι σωτήρια σε όσους την τηρούν.
«Τα αγαθά μη φθονήσης του άλλου. πλήθη αστέρων φέγγουν δίχως να φθονούν το μεγαλύτερο του ήλιου φως. ούτε και η γη φθονεί τα ουράνια ύψη. ούτε κι οι ποταμοί τα πελάγη. πάντα όλα ομόνοια έχουν». Φωκυλίδης.
«Από ομονοίης τα μεγάλα έργα.»Δημόκριτος Από την ομόνοια γίνονται τα μεγάλα έργα.
«Ομόνοια μέγιστον αγαθόν δοκεί ταις πόλεσιν είναι». Ξενοφών.
ΟΡΚΟΣ
[επεξεργασία]«Όρκω μη χρω». Σόλων ο Αθηναίος. Δελφ. Παρ. Μην ορκίζεσαι.
«Όρκον παραιτήσαι, ει μεν οίον τε, εισάπαν. ει δε μη, εκ των ενόντων.» Επίκτητος. Να παραιτείσαι από τους όρκους αν είναι δυνατόν, πάντοτε διαφορετικά, όσο είναι δυνατόν.
«Μηδέ ομνύναι θεοίς…» Πυθαγόρας. Ούτε να ορκίζεσαι στους θεούς.
«Όταν κάποιος με τη θέλησή του ορκιστεί ψέμματα, αυτός πάρα πολύ βλάπτει τους ανθρώπους»Ησίοδος
«Αθάνατους μεν πρώτα θεούς ,νόμω ως διάκειται τίμα και σέβου όρκον»Περίανδρος ο Κορίνθιος Πρώτα απ’ όλα να τιμάς τους θεούς όπως προβλέπουν οι νόμοι ,και να σέβεσαι τον όρκο
«Τον ψεύδορκον δύσκολα τον συγχωρεί ο θεός» Πολύβιος
ΠΕΙΘΩ
[επεξεργασία]«Πείσας λάβε ,ου βιασάμενος»Βίας ο Πριηνεύς Με την πειθώ, όχι με την βία ,να πάρης αυτό που θέλεις
«Πολλάκις το πείθειν του βιάζεσθαι ανυτικώτερον εστί» Αίσωπος
«Το πείθεσθαι μέγιστον αγαθόν εστί και εν πόλει και εν στρατώ και εν οίκω» Ξενοφών
«Ου θέμις τω ορθώς λέγοντι μη συγχωρείν» Πλάτων Είναι άδικο να μην πείθεται κάποιος σ’εκείνον που λέγει το σωστό
ΠΛΕΟΝΕΞΙΑ
[επεξεργασία]«Πλεονεξία μέγιστον ανθρώποις κακόν» Μένανδρος
«Οι δια πλεονεξίαν των πλειόνων επιθυμούντες και τα παρόντα αποβάλλουσιν» Αίσωπος Εκείνοι που από πλεονεξία επιθυμούν τα περισσότερα ,χάνουν και όσα έχουν
«Πολλώ τοι πλειόνους λιμού κόρος ώλεσεν ήδη άνδρας,όσοι μοίρης πλείν θέλουσιν έχειν» Θέογνις Λοιπόν ,σε μεγάλο βαθμό εχόρτασαν πείνα και χάθηκαν από αυτήν όσοι θέλησαν να αποκτήσουν περισσότερα από όσα είχαν κανονικά
«Πλεονεξίη τα πάντα λέγειν, μηδέν δε εθέλειν ακούειν» Δημόκριτος Είναι πλεονεξία να μιλάς για τα πάντα και να μην θέλης να ακούς τίποτε
ΠΛΟΥΤΟΣ
[επεξεργασία]«Τι εστί πλούτος θησαυρός κακών ,εφόδιον ατυχημάτων ,χορηγία πονηρίας» Χείλων ο Λακεδαιμόνιος Δελφ. Παράγγελμα
«Πολλοί μεν πλουτούσι κακοί ,αγαθοί δε πένονται» Σόλων ο Αθηναίος
«Πλούτον άδικον φεύγε» Βίας ο Πριηνεύς
«Ο πλούτος πάντοτε έχει καλές σχέσεις με τους φαύλους» Αίσωπος
«Μη πλουτείν αδίκως ,αλλ’ εξ οσίων βιοτεύειν» Φωκυλίδης ο Μιλήσιος Μην πλουτίζεις με άδικο τρόπο ,αλλά να βιοπορίζεσαι με τρόπους άμεμπτους
«Χρυσάφι ,κακών αρχηγέ ,διαφθορέα των πάντων ,…για σένα γίνονται οι πόλεμοι ,οι λεηλασίες ,οι φόνοι, τα τέκνα γίνονται των γονέων εχθροί και ομόαιμοι αδελφοί μισούνται» Φωκυλίδης ο Μιλήσιος
ΠΟΛΙΣ – ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ – ΠΟΛΙΤΗΣ
[επεξεργασία]«Δημοκρατία κρείτον τυρρανίδος». Περίανδρος ο Κορίνθιος. Δελφ. Παρ. Η δημοκρατία είναι καλύτερη από την τυραννία.
«Πόλις άριστα πράττει, η μήτε πλουσίους έχουσα άγαν, μήτε πένητας πολίτας». Θαλής ο Μιλήσιος. Άριστη κατάσταση επικρατεί σε εκείνη την πόλη, που δεν έχει ούτε υπερβολικά πλούσιους, ούτε πένητες πολίτες.
«Εκείνες οι πόλεις ευδαιμονούν, στις οποίες οι αγαθοί τιμώνται, οι δε κακοί τιμωρούνται» Σόλων ο Αθηναίος.
«Δει τας πόλεις κοσμείν ουκ αναθήμασιν, αλλά ταις των οικούντων αρεταίς». Ζήνων ο Κιτιεύς Οι πόλεις πρέπει να στολίζονται όχι με αφιερώματα, αλλά με τις αρετές των κατοίκων τους.
«Τον του δήμου εχθρόν πολέμιον νόμιζε». Κλεόβουλος ο Λίνδιος. Τον εχθρό του λαού να τον θεωρείς εχθρό σου.
«Το μη άναρχον μήτε δεσποτούμενον σέβει». Αισχύλος. Να τιμάς το καθεστώς που δεν είναι ούτε αναρχία, ούτε δεσποτεία.
«Ένα από τα προνόμια της τυρρανίας είναι να λέγη και να κάνη ότι θέλει». Σοφοκλής.
ΠΟΝΗΡΙΑ
[επεξεργασία]«Η δε μωρία μάλιστα αδελφή της πονηρίας έφυ.» Σοφοκλής. Η βλακεία είναι εκ φύσεως αδελφή της πονηρίας.
ΠΡΑΟΤΗΣ
[επεξεργασία]«Πράος ίσθι.» Σόλων ο Αθηναίος. Δελφ. Παρ. Να είσαι πράος.
«Βία μηδέν Πράττειν» Κλέόβουλος ο Λίνδιος. Τίποτα μην κάνεις με τη βία.
«Έχθρας διαλύειν.» Κλεόβουλος.
«Κανείς, τίποτε δεν μπορεί να σκεφθεί οργισμένος.»Ευριπίδης.
ΠΡΟΝΟΙΑ
[επεξεργασία]«Κυβερνάν εστί προβλέπειν» Αλκιβιάδης.
«Χρόνου φείδου». Χείλων ο Λακεδαιμόνιος. Μην σπαταλάς τον χρόνο σου.
«Ει μη φυλάσσης τα σμικρά απολείς τα μείζονα.» Ησίοδος. Αν δεν φυλάγης τα μικρά, χάνεις τα μεγαλύτερα αγαθά σου.
«Κώλυε τους μέλλοντας αμαρτάνειν» Περίανδρος. Δ.Π. Εμπόδιζε εκείνους που φαίνονται έτοιμοι να κάνουν λάθη.
«Πράττε αμεταμέλητα.» Περίανδρος. Δελ. Παρ.
«Καιρόν γνώθι» Πιττακός ο Μυτιληναίος. Δελ. Παρ. Να καταλαβαίνεις την κατάλληλη για κάτι στιγμή.
«Προόρα το μέλλον.»Κλεόβουλος. Να προβλέπης τα μέλλοντα.
«Στέργει τα παρόντα, ζήτει δε τα βέλτιστα.» Ισοκράτης.
ΠΡΟΠΕΤΕΙΑ
[επεξεργασία]«Μίσει το ταχύ λαλείν.» Βίας ο Πριηνεύς. Δελ. Παρ.
«Η γλώττα μη προτρεχέτω του νου.» Χείλων ο Λακεδαιμόνιος. Δελ. Παρ.
«Μη σπεύδε λαλών». Χείλων.
ΣΕΒΑΣΜΟΣ
[επεξεργασία]«Πρεσβύτερον σέβου» Χείλων. Δελ. Παρ.
«Μη έριζε γονεύσι, καν δίκαια λέγεις». Πιττακός ο Μυτιληναίος. Δ. Π. Μην ερίζεις με τους γονείς σου ακόμη κι αν όσα λέγης είναι δίκαια.
«Είναι βαρύ παράπτωμα ν αψηφούμε τον λόγο του πατέρα». Αισχύλος.
«Τίποτε πιο αγαπητό στα παιδιά από τη μητέρα. Αγαπάτε ω τέκνα τη μητέρα σας. Δεν υπάρχει πιο αγνός και γλυκός έρωτας από αυτόν.» Ευριπίδης.
«Πας υμών αιδείσθω τον εαυτού πρεσβύτερον». Πλάτων. Ο καθένας πρέπει να σέβεται τους πρεσβύτερους.
«Βουλήν γερόντων πάσαν εις πράξιν λαβέ.» Μένανδρος. Για κάθε τι που σκέπτεσαι να κάμης, πάρε την γνώμη των γερόντων.
ΣΕΜΝΟΤΗΤΑ
[επεξεργασία]«Μιμού τα σεμνά, μη κακούς μιμού τρόπους» Μένανδρος. Να ακολουθείς τα σεμνά, να μην μιμείσαι όσους έχουν κακό χαρακτήρα.
«Σεμνά γάρ σεμνύνεται» Ευριπίδης. Η σεμνότητα προσδίδει μεγαλοπρέπεια.
«Αρετής απάσης σεμνός ηγείται λόγος» Μένανδρος (Γνωμ. Μον.). Η συζήτηση γύρω από τα σεμνά πράγματα, οδηγεί στην αρετή.
«Καλόν φέρουσι καρπόν οι σεμνοί τρόποι» Μένανδρος (Γνωμ. Μον.). Οι σεμνοί τρόποι θα χαρίσουν στον άνθρωπο ωραίους καρπούς.
ΣΟΦΙΑ
[επεξεργασία]«Να είσαι παιδί με τα παιδιά, άνδρας με τους άνδρες, γέροντας με τους γέροντες. αυτό είναι το ταλέντο του σοφού». Πίνδαρος.
«Τον ζητούντα σοφόν αυτόν πρότερον είναι δει σοφόν.»Εμπεδοκλής. Αυτός που ζητάει να βρει κάποιον σοφό, πρέπει πρώτα να είναι ο ίδιος σοφός.
«Σογία μόνον κτημάτων αθάνατον.» Ισοκράτης.
ΣΥΓΓΝΩΜΗ
[επεξεργασία]«Συγγνώμη τιμωρίας κρείσσον.» Πιττακός. Δ. Π. Η συγγνώμη είναι προτιμότερη από την τιμωρία.
«Μπροστά σ αυτούς που έσφαλαν παρά τη θέλησή τους από μία άστοχη κρίση, πρέπει να συγκρατούμε τον θυμό μας ». Σοφοκλής.
ΣΥΜΠΟΝIA
[επεξεργασία]«Κακοπραγούντα μη ονειδείζειν». Θαλής ο Μιλήσιος. Δελ. Παρ. Μην περιγελάς τον δυστυχή.
«Τω δυστυχούντι μη επιγέλα» Χείλων ο Λακεδαιμόνιος. Δελ. Παρ.
«Μην αφαιρήτε τους βωμούς από τους ναούς και τη συμπόνοια από τις καρδιές σας». Πυθαγόρας.
«Μηδενί συμφοράν ονειδίσης. Και γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον». Ισοκράτης. Κανέναν μην εξευτελίσης στη συμφορά του. Γιατί η τύχη των ανθρώπων είναι μία, και το μέλλον αόρατο.
«Μηδενός καταφρόνει». Μένανδρος. Κανέναν μην περιφρονής.
ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΙΣ
[επεξεργασία]«Έχθρας διαλύειν.» Κλεόβουλος.
«Η συμφιλίωση κάνει καλό και στους δύο αντιπάλους» Θουκυδίδης.
«Αν πέση το ζώο του εχθρού σου, σήκωσέ το». Φωκυλίδης.
ΣΥΝΑΝΑΣΤΡΟΦΗ
[επεξεργασία]«Πήμα κακός γείτων, όσσον αγαθός μέγα.» Ησίοδος. Συμφορά ο κακός γείτονας, κι ο αγαθός μέγα κέρδος.
«Τοις επιτηδείοις συγχρώ». Δελφικό παράγγελμα. Να συναναστρέφεσαι τους ικανούς.
«Μην συναναστρέφεσαι με τους κακούς. Μήτε να κατηγορής , μήτε να διαοληκτίζεσαι με τους καλούς». Ησίοδος.
«Η συζήτηση πλουτίζει το λογικό. Η μόνιμη συζήτηση μορφώνει μεγαλοφυΐες.» Κλεόβουλος ο Λίνδιος.
ΣΥΝΕΣΙΣ
[επεξεργασία]«Πυρ μαχαίρα μη σκαλεύειν» .Πυθαγόρας. «Μην οξύνεις επιθετικές διαθέσεις -κ.τ.ο.»
«Χρη σιγάν ή κρείσσονα σιγής λέγειν» .Πυθαγόρας. Πρέπει ή να σωπαίνεις ή να λέγεις κάτι καλύτερο από τη σιωπή .
«Κάλιο να σε λένε λιγόψυχο παρά φυγά» . Αισχύλος.
«Όσοι βιάζονται πολύ , σκοντάφτουν» .Σοφοκλής.
«Η ανδρεία και η σύνεση πρέπει να συνοδεύει η μία την άλλη» .Ευριπίδης.
«Σπεύδε βραδέως». Χείλων ο Λακεδαιμόνιος. Δελφ. Παρ.
«Μην πάσι πιστεύε.» Πιττακός ο Μυτιληναίος. Μην πιστεής τον καθέναν.
ΣΩΦΡΟΣΥΝΗ
[επεξεργασία]«Δει σώφρων , δίκαιος, αγαθός ανήρ σιγάν ή λαλείν τα καίρια.» Αισχύλος. Ο σώφρων ,δίκαιος, αγαθός άνθρωπος ,πρέπει να λέγη όσα επιβάλλουν και επιτρέπουν οι καταστάσεις.
«Μέγα το εν συμφορήσι, φρονέειν ά δει».Δημόκριτος . Είναι σπουδαίο να φρονής αυτά που πρέπει , όταν σε βρίσκουν συμφορές .
«Ευτυχών μεν μέτριος ίσθι , ατυχών δε φρόνιμος «. Περίανδρος ο Κορίνθιος .Δελφ. Παρ. ‘Όταν ευτυχής να είσαι μετριόφρων και όταν δυστυχής φρόνιμος.
ΣΩΜΑ
[επεξεργασία]«Των σωμάτων θηλυνομένων και αι ψυχαί πολύ ασθενέστεραι γίγνονται» .Σωκράτης Όταν τα σώματα γίνονται μαλθακά και αι ψυχαί χάνουν τη δύναμή τους .
«Σώματος κάλλος ζωώδες , ει μη νους υπή» . Δημόκριτος .Όταν λείπει ο νους ,το κάλλος του σώματος είναι ζωώδες..
«Άσκει τα των περί το σώμα γυμνασίων ,τα μη προς ρώμην ,αλλά προς υγείαν» Ισοκράτης . Να γυμνάζεις το σώμα , όχι για ν’αποκτήσεις δύναμη ,αλλά για την υγεία σου
«Ωραίος είναι ο θρίαμβος της πλαστικότητος του σώματος , ωραιότερος όμως ο θρίαμβος της ψυχής και του πνεύματος» . Ισοκράτης .
«Μάλιστα το σώμα συνεργεί στην ψυχή και συγκάμνει» .Πλούταρχος. Πάρα πολύ το σώμα συνεργάζεται και κοπιάζει μαζί με την ψυχή
ΤΑΠΕΙΝΟΤΗΣ
[επεξεργασία]«Υπερηφανία μέγιστον ανθρώποις κακόν» Μένανδρος (Γνωμ. Μον.).
«Τα μεν υψηλά ταπεινούν, τα δε ταπεινά υψούν.» Χείλων ο Λακεδαιμόνιος. Δελ. Παρ.
«Θνητός γεγονώς, άνθρωπε, μη φρόνει μέγα» Μένανδρος (Γνωμ. Μον.).
«Ύβρις κακόν μέγιστον ανθρώποις έφυ» Μένανδρος (Γνωμ. Μον.).
«Κακόν μέγιστον εν βροτοίς απληστία» Μένανδρος (Γνωμ. Μον.).
«Υπέρ σεαυτού μη φράσης εγκώμιον» Μένανδρος (Γνωμ. Μον.).
«Ότ’ ευτυχείς μάλιστα μη φρόνει μέγα» Μένανδρος (Γνωμ. Μον.).
ΤΕΧΝΗ
[επεξεργασία]«Η μεν τέχνη μακρά ο δε βίος βραχύς» .Ιπποκράτης .
«Η μνήμη είναι εργατική Μουσογεννήτρα.» Αισχύλος.
«Η Ζωγραφική είναι σιωπηλή ποίηση και η ποίηση ομιλούσα ζωγραφική» .Σόλων ο Αθηναίος
«Πρέπει να χορεύη όποιος θέλει να έχει σώμα γερό και αρμονικό» . Ξενοφών .
«Ο δημιουργός δεν μπορεί να είναι ούτε ο μόνος , ούτε ο καλύτερος κριτής του έργου του» .Πλάτων.
«Πολυτιμώτατο πράγματι για όλους τους ανθρώπους είναι η τέχνη και το να αποζούν από αυτήν .Γιατί όλα τα άλλα ,ο πόλεμος ,οι μεταβολές, τα καταστρέφουν ,ενώ η τέχνη πάντα σώζεται» Ίππαρχος
«Όσες τέχνες εξελίχθηκαν ,τους δίδαξε ο χρόνος ,όχι ο δάσκαλος» Φιλήμων
«Η ανάγκη είναι το κεντρί των καλών τεχνών» Θεόκριτος
«Ο συγγραφέας πρέπει να’ ναι άφοβος ,αδέκαστος ,ελεύθερος ,θαρραλέος και φίλος της αλήθειας, και να λέγη ,καθώς ο κωμικός ,τα σύκα-σύκα και τη σκάφη-σκάφη» Λουκιανός
ΤΙΜΗ
[επεξεργασία]«Γονείς τίμα.» Δελφ. Παρ.
«Προγόνους στεφάνους».Δελφ. Παρ. Στεφάνωνε τους προγόνους .
«Γονείς δει αιδείσθαι» .Κλεόβουλος ο Λίνδιος .Δελφ. Παρ. Πρέπει να σεβόμαστε τους γονείς .
«Ζηλωτός όστις ηυτύχησεν εις τέκνα» Θαλής ο Μιλήσιος .
«Γλυκύτατο είναι να βλέπης των γονέων σου τα μάτια».Σοφοκλής.
«Χρη δε νομίζειν αναθήναι τα τρόπαια ταύτα τους πατέρας ημών ουχί να θαυμάζωμεν αυτά θεωρούντες αλλ ίνα και μιμώμεθα τας εκείνων αρετάς»Δημοσθένης. Πρέπει να πιστεύωμε ότι αναθέτομε αυτά τα τρόπαια στους προγόνους μας , όχι για να θαυμάζωμε βλέποντας τα ,αλλά και για να μιμώμεθα τις αρετές τους .
«Βούλου, γονείς πρώτιστον εν τιμαίς έχειν» . Μένανδρος. Πίστευε αυτό ότι πρίν από κάθε άλλον πρέπει να τιμάς τους γονείς σου.
Τιμή στους νεκρούς:
«Τον τελευτηκότα μακάριζε» .Χείλων ο Λακεδαιμόνιος .Δελφ. Παρ.
«Τον τεθνηκότα μη τις κακώς αγορευέτω». Σαμψών . Τον πεθαμένο κανένας δεν πρέπει να κακολογή.
ΥΒΡΙΣ
[επεξεργασία]«Ου γαρ καλόν υπέρβιον ευχετάασθαι» .Όμηρος. Είναι κακό να καυχέσαι υπέρμετρα.
«Ζευς κολαστής των άγαν υπερφρόνων» .Ευριπίδης. Ο Ζευς τιμωρεί εκείνους που τρέφουν υπερβολικά μεγάλες φιλοδοξίες και έχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους .
«Η Ύβρις είναι η αληθής βλακεία και το αίσχος» .Ιεροί λόγοι Ορφέως.
«Όσοι , ξεγελασμένοι από την ισχύ τους ύψωσαν αναιδώς το ανάστημα εχθρικό προς τον καλύτερό τους , αυτοί επλήρωσαν την αστοχασιά τους με τον χαμό τους». Ιεροί λόγοι Ορφέως.
ΥΓΕΙΑ
[επεξεργασία]«Συ, περιπόθητη, αξιέραστη , ζωογόνε των πάντων των πάντων βασίλισσα……..Υγεία , ευτυχίας δωρήτρια , μητέρα των πάντων από σένα …….νικώνται οι ασθένειες των θνητών και κάθε σπιτικό θάλλει, γεμάτο χαρά και οι τέχνες ακμάζουν . Ο κόσμος σε ποθεί , βασίλισσα και μόνο ο Άδης σε μισεί , ο θανατηφόρος . Αειθαλής εσύ , τις πολλές ευχές μας σ εσέ απευθύνουμε ,εσύ ανάπαυμα των θνητών . Χωρίς εσένα , όλα μάταια……. Εσύ στα πάντα δεσπόζεις και κυβερνάς τα πάντα. Έλα στους μύστες πάντοτε βοηθός ,θεά και σώζε μας από την κακορίζικη ανία των ολέθριων νόσων .
«Εν τω διανοείσθαι πολλοί μεγάλα σφάλλοναται δια το μη υγιαίνεις» Σωκράτης Στη σκέψη ,πολλοί σε μεγάλα ζητήματα σφάλλουν ,διότι δεν είναι υγιείς
«Ουδέν όφελος ούτε χρημάτων ούτε άλλου τινός άτερ υγιής» Ιπποκράτης Κανένα όφελος ούτε από χρήματα ούτε από κάτι άλλο ,χωρίς υγεία
«Συμπάσχει η ψυχή τω σώματι νοσούντι και τεμνομένω και το σώμα τη ψυχή».Κλεάνθης ο Τρως.
ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΣ
[επεξεργασία]«Αίτιοι τινές εαυτοίς των κακών καταστάντες την μέμψιν αφρόνως τιθεάσι τω θεώ.» Αίσωπος. Μερικοί ενώ οι ίδιοι ήσαν υπαίτιοι για τα δεινά που τους βρήκαν, ασυλλόγιστα έριξαν την κατηγορία στους θεούς.
ΥΠΟΜΟΝΗ – ΑΝΟΧΗ
[επεξεργασία]«Όποια κι αν είναι η μοίρα σου, υπόμενε την δίχως αγανάκτηση». Πυθαγόρας.
«Ανέχου Πάσχων». Ευριπίδης. Δείχνε υπομονή όταν υποφέρης.
ΦΙΛΑΡΓΥΡΙΑ
[επεξεργασία]«Φιλάργυρον παν το βάρβαρον γένος».Σοφοκλής «Απόλοιτο πρώτος αυτός ο τον άργυρον φιλήσας».Ανακρέων. Ο φιλοχρήματος είναι εκείνος που πρώτος από κάθε άλλον χάνεται
«Η φιλοχρημοσύνη ,μητέρα κάθε κακίας» Φωκυλίδης ο Μιλήσιος
«Η ζωή του φιλάργυρου μοιάζει με δείπνο νεκρού ,ενώ όλα τα έχει ,δε μπορεί να δοκιμάσει τίποτε» .Σωκράτης
«Ο δούλος των χρημάτων δε μπορεί να είναι δίκαιος .»Δημόκριτος
«Ορώ πολλούς ιδιώτας οι πάνυ πολλά έχοντες χρήματα ούτω πένεσθαι ηγούνται ,ώστε πάντα κίνδυνον υποδύονται εφ’ω πλείονα κτείσονται» .Ξενοφών Βλέπω πολλούς που έχουν πάρα πολλά χρήματα να πιστεύουν ότι πρέπει να στερούνται τα απαραίτητα τόσο πολύ ,ώστε εκτίθενται σε κάθε κίνδυνο μόνο και μόνο για να αποκτήσουν περισσότερα .
ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ
[επεξεργασία]«Ο της φιλοδοξίας έρως τον ανθρώπων νουν επιθολεί». Αίσωπος. Ο έρωτας για τη δόξα θολώνει τον νούν των ανθρώπων.
ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ
[επεξεργασία]«Είναι ωραίο να φιλεύης αμέσως σε λιτό τραπέζι τον ξένο» .Φωκυλίδης ο Μιλήσιος. Δεν χρειάζεται να παραθέσουμε πολλά σχετικά με την φιλοξενία .
Η Μυθολογία ,η ιστορία ,τα έπη του Ομήρου , αλλά προ πάντων η θρησκεία των Ελλήνων, που θέτει ως προστάτη της φιλοξενίας τον Ύπατο θεό ,τον Ολύμπιο Ξένιο Δία, είναι περίτρανες υπομνήσεις της μεγάλης – και μοναδικής ως προς την βαρύτητα της – αυτής, ελληνικής αρετής.
ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑ
[επεξεργασία]«Θνήσκε υπέρ πατρίδος» .Δελφ.Παρ.
«Εις οιωνός άριστος ,αμύνεσθαι περί πάτρης» .Όμηρος. Ένας είναι ο άριστος χρησμός , να αμύνεσαι για την πατρίδα.
«Ουδέν γλύκιον πατρίδος» .Όμηρος. Τίποτε γλυκύτερο ΄από την πατρίδα.
«Η αγάπη που έχει κανείς για την πατρίδα του, προέρχεται από την αγάπη που ένοιωσε για την μητέρα του στην παιδική του ηλικία» . Πυθαγόρας .
«Ελλήνων προμαχούντες Αθηναίων Μαραθώνι χρυσοφόρων Μήδων εστόρεσαν δύναμιν». Σιμωνίδης ο Κείος. Οι Αθηναίοι , μαχόμενοι στην πρώτη γραμμή υπέρ των Ελλήνων ,των χρυσοφόρων Μήδων την δύναμη κατέβαλαν .
«Ώ ξειν’αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ότι τήδε κείμεθα τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι».Σιμωνίδης ο Κείος .
«Ει το καλώς θνήσκειν αρετής μέρος εστί μέγιστο, ημίν εκ πάντων ταύτα απένειμε τύχη .Ελλάδι γαρ σπεύδοντες ελευθερίην περιθείναι κείμεθ’αγηράντω χρώμενοι ευλογίη» . Επίγραμμα Σιμωνίδη του Κείου για τους πεσόντες στα Μηδικά. Αν ο καλός θάνατος είναι το μέγιστο μέρος της αρετής ,σ’ εμάς η τύχη αυτό το δώρο μας το έδωσε. επειδή, σπεύδοντας να σώσουμε την Ελλάδα μας με της ελευθερίας τα τείχη ,κείμεθα στους τάφους μας ,αθάνατη ευλογία έχοντας κερδίσει.
«Τι γαρ φίλτερον ανδρί πατρόας χθονός». Αριστείδης . Τι τάχα είναι περισσότερο αγαπημένο για τον άνθρωπο , από την πατρική του γη.
«Ηδ’εστίν η σώζουσα και ταύτης επί πλέοντες ορθής τους φίλους ποιούμεθα» . Σοφοκλής . Αυτή η πόλη είναι που μας σώζει , και αν πλέουμε το πλοίο πάνω σ αυτήν , όσο είναι σώα , μόνο τότε μπορούμε να αποκτούμε τους φίλους μας.
«Ουδέν φίλτερον πατρώας γης , μακάριος δ όστις ευτυχών μένει εν τη ιδία αυτού πατρίδι» .Ευριπίδης Τίποτε γλυκύτερο από την πατρίδα . Και ευτυχής εκείνος που δίχως μακριά της να τον διώχνουν βάσανα ,μένει στην πατρίδα του .
«Νόμιζε την πατρίδα οίκον , τους δε πολίτας εταίρους» . Ξενοφών.
ΦΙΛΟΠΟΝΙΑ
[επεξεργασία]«Αργός μη ίσθι, μηδ’αν πλουτής». Πιττακός Δελ. Παρ. Ακόμη κι αν είσαι πλούσιος, μην μένης άνεργος.
«Εργασίη ουδέν όνειδος, αεργία δε τα’όνειδος.» Ησίοδος. Η εργασία δεν είναι καθόλου ντροπή, αλλά η τεμπελιά
«Το θείον φιλεί συγκάμνειν τω κάμνοντι.» Αισχύλος. Οι θεοί αγαπούν να κοπιάζουν μαζί με εκείνον που κοπιάζει.
«Η πείνα συνοδεύει τον άνεργο. Αλλά οι θεοί μισούν εκείνον που ζει με ανέσεις χωρίς να εργάζεται.» Ησίοδος.
«Ανιαρόν αργία». Πιττακός ο Μυτιληναίος. Δελφ. Παρ.
«Των πόνων πωλούσιν ημίν πάντα τα αγαθά οι θεοί». Επίχαρμος, Θέογνις ο Μεγαρεύς. Οι θεοί μας προσφέρουν όλα εκείνα τα αγαθά, που χρειάζονται από μέρους μας κόπο για να γίνουν.
«Πόνου χωρίς ουδέν ευτυχεί». Σοφοκλής. Τίποτε δεν επιτυγχάνει δίχως κόπο.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
[επεξεργασία]«Η φιλοσοφία είναι η Επιστήμη της Αλήθειας» Αριστοτέλης.
«Φιλοσοφίαν άσκει. Πιττακός.»Δελφικό Παράγγελμα.
«Εάν μη οι βασιλείς φιλοσοφήσουν, ούκ έστιν των δεινών παύλα» Πλάτων.
Αν δεν γίνουν οι βασιλείς φιλόσοφοι, δεν είναι δυνατή η παύση των συμφορών..
ΦΙΛΟΤΙΜΙΑ
[επεξεργασία]«Αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων. Όμηρος. Να αριστεύης πάντοτε και να στέκης ψηλότερα από τους άλλους.
«Από τη λάμψη του χρυσού προτιμώ την τιμή» Σαπφώ.
«Δύο ταύτα ωσπερεί στοιχεία αρετής εστιν, ελπίς τιμής και φόβος» Πλούταρχος.
Της γενναιότητας δύο είναι τα κρυφά κίνητρα, η προσδοκία της τιμής και ο φόβος.
ΦΡΟΝΗΣΙΣ
[επεξεργασία]«Φρόνησιν αγάπα». Βίας ο Πριηνεύς. Δελ. Παρ.
«Τους φρονίμους δει πρότερον σκοπείν τα τέλη των πραγμάτων, είθ’ούτως αυτοίς επιχειρείν.» Αίσωπος. Οι φρόνιμοι πρέπει να εξετάζουν που οδηγούν τα πράγματα, κι έπειτα, μ αυτήν την γνώση, να τα χειρίζονται.
«Καιρόν πρόσμενε». Περίανδρος ο Κορίνθιος. Δελ. Παρ. Περίμενε την κατάλληλη στιγμή.
«Μηδένα προ του τέλους μακάριζε.» Σόλων ο Αθηναίος.
«Σε λίγες περιπτώσεις η τύχη μάχεται κατά της φρονήσεως». Αριστοτέλης
«Η δε αρετή ουδέν άλλο τι ει μη έλλογος φρόνησις, τον σοφόν άγουσα δια της ηδονής εις την του βίου ευδαιμονίαν». Επίκουρος. Η αρετή δεν είναι παρά η στοχαστική φρόνηση, που οδηγεί τον σοφό μέσω της ηδονής στην ευδαιμονία της ζωής.
ΦΥΣΙΣ – ΚΟΣΜΟΣ
[επεξεργασία]«Ω Φύση ,θεά μητέρα των πάντων πολυμήχανη μητέρα …..παντοκράτειρα…. υπέρτατε θεέ…. των θεών ρυθμιστή, δίχως τέλος εσύ….αυτογεννής,….αυτάρκης, Δίκη και πειθώ των χαρίτων….τρέφεις τα πάντα…τα πάντα δημιουργείς, τα πάντα κτίζεις…κινείς τα πάντα…κινείσαι σαν γρήγορο ρεύμα με αδιάκοπο στροβιλισμό Διαρρέεις από παντού, κυκλικά τρέπεσαι ,και αλλάζεις μορφή συνεχώς εσύ με τον ωραίο θρόνο….μόνον εσύ εκτελείς εκείνο που απεφασίσθη κρατείς το σκήπτρο και από ψηλά κυβερνάς….Μοίρα προωρισμένη, πυρίπνοη αιωνία ζωή και αθάνατη πρόνοια.Τα πάντα είσαι εσύ.Και μόνη σου δημιουργείς όλα του κόσμου τα στολίδια»΄Υμνος 10
«Κόσμον τόνδε τον αυτόν απάντων ούτε τις θεών ούτε ανθρώπων εποίησεν. αλλ’ ην αεί και έσται πυρ αείζωον. απτόμενον μέτρα και σβεννύμενον μέτρα» Ηράκλειτος
«Η φύση δεν είναι έργο κανενός, αλλά είναι αρμονική ανάμιξη πολλών στοιχείων».Εμπεδοκλής
«Νόμος της φύσεως είναι να κυβερνούν οι άριστοι» Δημόκριτος
«Το κατά φύσιν ζην, ταυτό του κατ αρετήν ζην».Ζήνων ο Κιτιεύς.
ΧΑΡΑ
[επεξεργασία]«Καρδίας ευφραινομένης πρόσωπον θάλλει».Πίνδαρος. Όταν χαίρεται η καρδιά μας λάμπει το πρόσωπό μας.
«Καρδίαν μη εσθίειν». Πυθαγόρας. «Μην τρως την καρδιά σου με λύπες.
Μην παραχαϊδεύεις τις λύπες»Πίνδαρος
«Σώριαζε να χης σπίτι σου, αν σ’ αρέση, άμετρα πλούτη. πήγαινε, γίνε βασιλιάς. αν από αυτά λείπη η χαρά, εγώ δεν θα τα αγόραζα ούτε με τη σκιά καπνού μπρος στης χαράς τη γλύκα.». Σοφοκλής.
«Χάρις χάριν γαρ εστί η τίκυουσα αιεί.» Σοφοκλής. Η χαρά γεννάει πάντα χαρά.
ΨΥΧΗ
[επεξεργασία]«Ψυχή η των πάντων εντελέχεια η πρώτη» Αριστοτέλης .
Η ψυχή είναι το πρώτο ολοκληρωμένο στοιχείο των όντων .
«Η ψυχή κλείνει μέσα της δύναμη αγάπης γιατί καθώς επλάστηκε για να αισθάνεται, να σκέπτεται και να θυμάται , έτσι επλάστηκε και να αγαπά» .Πλούταρχος.
«Δει γαρ την μεν τέχνην χρήσθαι τοις οργάνοις , την δε ψυχήν τω σώματι».Αριστοτέλης .
Πρέπει λοιπόν να ασκήτε την τέχνην με τα όργανα που χρειάζονται ,και την ψυχήν με το σώμα .
«Ψυχή ,που βαρύτατα σε συντάραζαν πόνοι ,ορθώσου, και σε όσους να σε βλάψουν θέλουν ,στήσε το στήθος , και υπερασπίσου , και μείνε ακλόνητη , μες τα καρτέρια των εχθρών. μήτε κρυφά να κλαις, αν νικηθής ……και γνώριζε καλά ποιος ρυθμός τους ανθρώπους κυβερνάει» Αρχίλοχος .
Σχετικά με τον Νου και τη δύναμη της θεωρητικής σκέψης τίποτε δεν είναι φανερό. Αλλά φαίνεται ότι είναι μία άλλη μορφή της ψυχής , και ίσως μόνο αυτό να μπορεί να χωρίζεται από το σώμα , όπως το προαιώνιο ,το αγέννητο ,διακρίνεται από το φθαρτό Αριστοτέλης .
«Από την καθαρή ψυχή ,καλύτερο μερίδιο δεν έχει ο Θεός πάνω στη Γη» Πυθαγόρας
«Πάσαν επιπορευόμενος οδόν ,ψυχής πείρατα ουκ αν εξεύροιο» Ηράκλειτος Όποιον δρόμο και να πάρω ,τα πέρατα της ψυχής δεν είναι δυνατόν να βρω.
«Η ψυχή του ανθρώπου περισσότερο από κάθε τι από τον ανθρώπινα μετέχει του θείου και κοινωνεί με αυτό». Σωκράτης .
«Η μεν του σώματος ισχύς γηράσκει , η δε της ψυχής ρώμη αγήραστος εστίν» . Ξενοφών .
«Η αληθινή ουσία της ψυχής, η αχρωμάτιστη και ασχημάτιστη και ανέγγιχτη, είναι θεατή μόνο από τον κυβερνήτη της ψυχής, που είναι ο νους» Πλάτων.
ΩΡΑΙΟ
[επεξεργασία]«Η ομορφιά της ψυχής είναι άξια μεγαλύτερης τιμής από την ομορφιά του σώματος.» Πλάτων.
«Η ομορφιά υπάρχει αιώνια κι ούτε γεννιέται, ούτε αφανίζεται, ούτε μεγαλώνει, ούτε λιγοστεύει. Δεν είναι ωραία εδώ και άσχημη αλλού, ούτε είναι ωραία για μερικούς και για άλλους άσχημη». Πλάτων.