Οδηγός χρήσης του Debian/Εισαγωγή στο Debian
Γενικά
[επεξεργασία]Το Debian είναι ένα ελεύθερο λειτουργικό σύστημα. Είναι μια δημοφιλής διανομή του Linux, και είναι ελεύθερο λογισμικό που αναπτύσσεται μέσω της συνεργασίας εθελοντών από όλο τον κόσμο. Βασίζεται στον πυρήνα linux και στην ομάδα βασικών εργαλείων του GNU συστήματος.
Το Debian είναι γνωστό για την αφοσίωσή του στη φιλοσοφία του unix και τη φιλοσοφία του ελεύθερου λογισμικού. Είναι επίσης γνωστό για το πλήθος επιλογών και δυνατοτήτων που προσφέρει: Η τρέχουσα έκδοση περιλαμβάνει πάνω από 25.000 πακέτα λογισμικού για έντεκα αρχιτεκτονικές υπολογιστών που το φάσμα της κυμαίνεται από ARM αρχιτεκτονική που διαθέτουν συνήθως ενσωματωμένα συστήματα, IBM s390 αρχιτεκτονική κεντρικού υπολογιστή και μέχρι τις πιο κοινές x86 και PowerPC αρχιτεκτονικές που υπάρχουν στους μοντέρνους προσωπικούς υπολογιστές.
Το Debian είναι επίσης πολύ γνωστό για το σύστημα διαχείρισης πακέτων και το APT Advanced Packaging Tool (προηγμένο εργαλείο πακέτων), που διαθέτει. Συγκεκριμένα είναι γνωστό για τις πολύ αυστηρές πολιτικές που υιοθετεί, ως προς την ποιότητα των πακέτων και των εκδόσεων του, και την ανοιχτή διαδικασία ανάπτυξης και ελέγχου που υιοθετεί. Αυτές οι πρακτικές κάνουν πιο εύκολες τις αναβαθμίσεις και την εγκατάσταση ή αφαίρεση πακέτων. Το Debian υποστηρίζεται από δωρεές που γίνονται μέσω οργανισμών που προωθούν το ελεύθερο λογισμικό.
Ιστορικό
[επεξεργασία]Το Debian ανακοινώθηκε αρχικά στις 16 Αυγούστου 1993 από τον Ian Murdock, που τότε ήταν φοιτητής στο πανεπιστήμιο της Πάδουα. Αρχικά ονόμασε το σύστημά του 'διανομή λινουξ Debian'.
Στο μανιφέστο στου Debian o Μέρντοκ κάλεσε για την δημιουργία μιας διανομής η οποία θα διατηρείται με ανοιχτό τρόπο, στο πνεύμα του Linux και του GNU. Σχημάτισε το όνομα του λειτουργικού από το όνομα της, τότε, φίλης του (και τώρα συζύγου του) 'Debra' και το δικό 'Ian'.
Αρχικά προχώρησε αργά και η πρώτη έκδοσή του 0.9x εμφανίστηκε το 1994 και 1995. Οι πρώτες του μεταφορές σε άλλες αρχιτεκτονικές άρχισαν το 1995, και η πρώτη 1.x έκδοση κυκλοφόρησε το 1996. Το 1996 ο Bruce Perens αντικατάστησε τον Ιan Murdock σαν επικεφαλής του εγχειρήματος. Τον ίδιο χρόνο ο developer Ean Schuessler πρότεινε την δημιουργία ενός κοινωνικού συμβολαίου ανάμεσα στο εγχείρημα και τους χρήστες του. Ο Perens βασιζόμενος σε ιδέες από ταχυδρομικές λίστες και συζητήσεις συνέταξε το Debian Social Contract και Debian Free Software Guidelines, ορίζοντας θεμελιώδες υποσχέσεις σχετικά με την ανάπτυξή του Debian.
Debian εκδόσεις
[επεξεργασία]
Οι εκδόσεις έχουν αριθμό της μορφής (Κύρια έκδοση)r(Δευτερεύουσα). Πχ η τωρινή σταθερή έκδοση είναι η 4.0r1 , δηλαδή κύρια έκδοση 4.0 και δευτευρεύουσα ( ή ανανέωση ) 1 . Κάθε κύρια έκδοση έχει και κωδική ονομασία που είθισται μέχρι τώρα να είναι όνομα χαρακτήρων από την ταινία Toy Story. H 4.0 έχει όνομα etch.Η πρώτη έκδοση με κωδικό όνομα ήταν ή 1.1 (17 Ιουλίου, 1996) και ονομάστηκε Buzz που είναι χαρακτήρας του Toy Story. Δες σχετικά και - μια σύντομη ιστορία του debian-
Το Debian χωρίζεται σε 3 διαφορετικές εκδόσεις:
- Stable (σταθερή): αυτή είναι η τελευταία επίσημη έκδοση. Στις 8 Απριλίου 2007 ανακοινώθηκε η τελευταία σταθερή έκδοση 4.0r0 γνωστή και με το όνομα etch. Τα προγράμματα της έκδοσης ανανεώνονται σπανίως (εκτός από επείγοντες διορθώσεις ασφάλειας).
- Testing (υπό δοκιμασία): η έκδοση αυτή περιλαμβάνει όλα τα πακέτα (προγράμματα) που δεν θεωρούνται ακόμα αρκετά σταθερά και χρειάζονται ακόμα έλεγχο. Αυτή η έκδοση δεν προσδιορίζεται για χρήση σε διακομιστές (servers) ή όποιον υπολογιστή που παρέχει κρίσιμες υπηρεσίες. Παρόλα αυτά πολλοί χρήστες την χρησιμοποιούν γιατί τα προγράμματα που περιέχει είναι πιο πρόσφατα.
- Unstable ή sid (still in development): περιλαμβάνει τα πακέτα που είναι υπό ανάπτυξη. Η έκδοση αυτή θεωρείται πολύ ασταθής και πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο από έμπειρους χρήστες. Αν ένα πακέτο παραμείνει αρκετό χρονικό διάστημα στην έκδοση αυτή χωρίς να παρουσιάζει ιδιαίτερα προβλήματα, προστίθεται αυτόματα στην έκδοση testing.
Υπάρχει τέλος μια παραπάνω έκδοση που φέρει το όνομα 'experimental' (πειραματική) που χρησιμοποιείται μόνο για την προετοιμασία των πακέτων που θα προστεθούν στην unstable.
Η επόμενη σταθερή έκδοση του Debian θα ονομαστεί "squeeze"
| Υπόμνημα |
|---|
| Δεν υποστηρίζεται πλέον |
| Η έκδοση υποστηρίζεται |
| Μελλοντική έκδοση |
| Έκδοση | Κωδικό όνομα | Ημερομηνία έκδοσης | Αρχιτεκτονικές | Πακέτα | Τρέχουσα υποστήριξη από την ομάδα ασφαλείας Debian | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1.1 | buzz | 17 Ιουνίου 1996 | 1 | 474 | No | dpkg, ELF transition, Linux 2.0[1] |
| 1.2 | rex | 12 Δεκεμβρίου 1996 | 1 | 848 | Όχι | - |
| 1.3 | bo | 5 Ιουνίου 1997 | 1 | 974 | Όχι | - |
| 2.0 | hamm | 24 Ιουλίου 1998 | 2 | ~ 1500 | Όχι | glibc transition, νέα αρχιτεκτονική: m68k[2] |
| 2.1 | slink | 9 Μαρτίου 1999 | 4 | ~ 2250 | Όχι | APT, new architectures: alpha, sparc[3] |
| 2.2 | potato | 15 Αυγούστου 2000 | 6 | ~ 3900 | Όχι | Νέες αρχιτεκτονικές: arm, powerpc[4] |
| 3.0 | woody | 19 Ιουλίου 2002 | 11 | ~ 8500 | Όχι | Νέες αρχιτεκτονικές: hppa, ia64, mips, mipsel, s390[5] |
| 3.1 | sarge | 6 Ιουνίου 2005 | 11 | ~ 15400 | Όχι | Modular installer, ημιεπίσημη υποστήριξη της αρχιτεκτονικής amd64 |
| 4.0 | etch | 8 Απριλίου 2007 | 11 | ~ 18000 | Όχι | Graphical installer, udev transition, modular X.Org transition, new architecture: amd64, dropped architecture: m68k[6] |
| 5.0 | lenny[7] | Προγραμματίζεται για τον Οκτώβριο 2008[8] | TBA | TBA | Περίπου ένα χρόνο μετά την τελευταία σταθερή έκδοση. |
Ελεύθερο λογισμικό
[επεξεργασία]To debian ανήκει στην κατηγορία των προγραμμάτων που αποκαλούμε ελεύθερο λογισμικό και συγκεκριμένα υπό την άδεια GPL. Μάλιστα το debian είναι από τις διανομές που θεωρείται η πιό αυστηρή σε θέματα τήρησης της άδειας GPL.
Συνοπτικά τα βασικά δικαιώματα μιας άδειας ελεύθερου λογισμικού είναι
- Δικαίωμα να τροποποιήσεις το πρόγραμμα
- Δικαίωμα να διαθέσεις όπως θέλεις το τροποποιημένο πρόγραμμα χωρίς όμως να αφαιρέσεις τα
δικαιώματα που είχες και εσύ.
Διαμάχες στο χώρο του ελεύθερου λογισμικού
[επεξεργασία]Ακριβώς λόγο της ευχέρειας που δίνει μια τέτοια άδεια στο να τροποποιείται ένα πρόγραμμα κατά το δοκούν και να δημιουργούνται καινούργια, έχει δημιουργηθεί στον χώρο μια δυναμική που προκαλεί, αναπόφευκτα, και πολλές συγκρούσεις. Άλλοτε μέσα στον ίδιο χώρο του ελλακ και άλλοτε με παρόμοια λογισμικά κλειστού κώδικα.
Παραθέτω μια λίστα με τέτοιες συγκρούσεις που άλλοτε είναι δημιουργικές και άλλοτε αναπαράγουν ένα περιβάλλον μιας βαβελ που απομακρύνει μη ειδικούς χρήστες λογισμικού .
- kde - gnome Δυο από τα πιό διαδεδομένα (υπάρχουν και άλλα :-) ) γραφικά περιβάλλοντα εργασίας που ανταγωνίζονται για τις καρδιές των χρηστών των ελλακ λειτουργικών συστημάτων.
- gnuemacs -xemacs Ο emacs είναι ένας από τους θεμέλιους λίθους του ελεύθερου λογισμικού που τον ξεκίνησε ο Stallman αλλά λόγω διαφορετικών αναγκών άλλης ομάδας χρηστών δημιουργών δημιουργήθηκε και ο xemacs.
- εκατοντάδες διανομές linux, με μερικές να έχουν και ένθερμους οπαδούς .Επόπτης διανομών
- linux - microsoft
- cdrkit,cdrtools, Πάρτε μια γεύση από τα πάθη που αναπτύσσονται στο χώρο!!
- ο πόλεμος των πλοηγών
- open office - MSOffice
- πολλές άδειες χρήσης που κυμαίνονται σε ένα φάσμα στον άξονα συμβατότητας-ασυμβατότητας. (ενδεικτικά ελεύθερο/ανοιχτό λογισμικό)
- OpenGL - DirectX
- υποστήριξη υλικού
- Κρυπτογράφηση , νομικές διώξεις και διάδοση κώδικα
- Διαμάχη ονομασίας ανάμεσα σε Debian και Mozilla ή εναλλακτικά πόσα ονόματα μπορεί να έχει ένας πλοηγός .. netscape,mozilla ,firefox,icewiesel, Διαβάστε και αυτό το πολύ ενδιαφέρον άρθρο.
- Gna - savannah.gnu.org. Εδώ έχει εισέρθει και εθνοτική διαφορά αφού το gna είναι υπό την διαχείριση του γαλλικού fsf ενώ το savannah υπό το αμερικάνικο fsf.
Δυστυχώς αν κάποιος χρήστης δεν είναι προετοιμασμένος γι' αυτό το πολεμικό πεδίο στο οποίο εισέρχεται μπορεί να βρεθεί προ δυσάρεστων εκπλήξεων κατά την επιλογή χρήση λογισμικού.
κουλτούρες στο χώρο του ελεύθερου λογισμικού
[επεξεργασία]Οι άνθρωποι που πρόσθεσαν ο καθένας το δικό του κομματάκι(μικρό ή μεγάλο ) στο παζλ του ελεύθερου λογισμικού / λογισμικό ανοιχτού κώδικα διαπνέονταν από κουλτούρες που είχαν στοιχεία από την κουλτούρα του εθελοντισμό,του φιλελευθερισμό, του κοινοτισμού , αγάπη για την τεχνολογία, πάθος για το σχεδιασμό και υλοποίηση πολύπλοκων συστημάτων κτλ. Μερικές λέξεις που έχουν χρησιμοποιηθεί για να κατηγοριοποιήσουν αυτή την νέα κουλτούρα των ανθρώπων αυτών ήταν κυβερνοπάνκ, χομπίστες, χάκερς κτλ
Ενδεικτικά να αναφέρουμε ο ίδιος ο προσωπικός υπολογιστής δέχτηκε μεγάλη ώθηση από ερασιτέχνες και χομπίστες που συναντιόνταν σε κλαμπς στην Η.Π.Α και αντάλλασαν σε πνεύμα συνεργασίας και αλληλοβοηθείας ιδέες. Άτομα που έβλεπαν στην τεχνολογία απελευθερωτική δύναμη προσπάθησαν να βγάλουν τον υπολογιστή από τα πανεπιστήμια και τα κυβερνητικά γραφεία και να τον κάνουν οικιακό αγαθό. Ένα στοιχείο λοιπόν της κουλτούρας για την οποία μιλάμε είναι το κάν'το μόνος σου (DIY-Do it yourself). .
Δύο άτομα ενδεικτικό της κουλτούρας αυτής όπως μεταλαμπαδεύτηκε στον χώρο του λογισμικού είναι ο Richard Stallman και ο Linus Torvald.
Ο Richald Stallman δούλευε στο M.I.T και δυσαρεστημένος από πολιτικές κατοχύρωσης δικαιωμάτων
που ακολοθούνταν στο εργαστήριο του ανέπτυξε μια κουλτούρα που ήταν ποιο
ευνοϊκή στην ελεύθερη διάδοση στον ιδεών. Επίσης είναι χαρακτηριστικός
φορέας της κουλτούρας του χάκερ.
Ήταν ο ιδρυτής του εγχειρήματος GNU και της κίνησης του ελεύθερου λογισμικού.
Ο Linus Torvald είναι πάλι πρότυπο της κουλτούρας των χάκερς που λατρεύει να
μελετά και να δημιουργεί πολύπλοκα συστήματα. Μόνος του δημιούργησε τον
πυρήνα Linux που ήταν ουσιαστικά ο πυρήνας unix μεταφερόμενος σε x86 αρχιτεκτονική.
Επιπλέον υλικό
[επεξεργασία]- Βιντεάκι με τους δυο βασικούς δημιουργούς του GNU/Linux
- Βίντεο με τις βασικές αρχές του ελεύθερου λογισμικού από τον δημιουργό της κίνησης του ελεύθερου λογισμικού Richard Stallman
- Άρθρο του 1994 του Ian Murdock που διατυπώνει τις βασικές αρχές του debian εγχειρήματος
Σημειώσεις και παραπομπές
[επεξεργασία]- ↑ A Brief History of Debian, 4.2: the 1.x Releases (2007-04-03). Retrieved on 2007-04-26. “1.1 Buzz released June 1996 (474 packages, 2.0 kernel, fully ELF, dpkg)”
- ↑ A Brief History of Debian, 4.3: the 2.x Releases (2007-04-03). Retrieved on 2007-04-26. “Debian 2.0 (Hamm) was released July 1998 for the Intel i386 and Motorola 68000 series architectures.Η έκδοση αυτή σημείωσε την μετακίνηση σε μια νέα έκδοση της βιβλιοθήκης συστήματος C (glibc2 ή για ιστορικούς λόγους libc6).”
- ↑ A Brief History of Debian, 4.3: the 2.x Releases (2007-04-03). Retrieved on 2007-04-26. “this release of Debian was the first to require 2 CD-ROMs for the "Official Debian CD set"”
- ↑ Martin Schulze (2000-08-15). Debian GNU/Linux 2.2, the "Joel 'Espy' Klecker" release. debian-announce mailing list. http://lists.debian.org/debian-announce/debian-announce-2000/msg00009.html.
- ↑ A Brief History of Debian, 4.4: the 3.x Releases (2007-04-03). Retrieved on 2007-04-26. “This is the first release including HP PA-RISC, IA-64, MIPS, MIPS (DEC) and IBM s/390 ports.”
- ↑ Alexander Schmehl (2007-04-08). Debian GNU/Linux 4.0 released. debian-announce mailing list. http://lists.debian.org/debian-announce/debian-announce-2007/msg00002.html.
- ↑ Steve Langasek (2006-11-16). testing d-i Release Candidate 1 and more release adjustments. debian-devel-announce mailing list. http://lists.debian.org/debian-devel-announce/2006/11/msg00004.html.
- ↑ Luk Claes (2007-04-17). Debian-installer plans for the Lenny cycle. debian-release mailing list. http://lists.debian.org/debian-release/2007/04/msg00264.html.