Βικιβιβλία:Βανδαλισμός
Τι είναι ο βανδαλισμός;
[επεξεργασία]
Βανδαλισμός θεωρείται οποιαδήποτε διαγραφή ή αλλαγή περιεχομένου που γίνεται εσκεμμένα ως προσπάθεια υπονόμευσης της ακεραιότητας των Βικιβιβλίων. Ο συνηθέστερος τύπος βανδαλισμού είναι η αντικατάσταση του υπάρχοντος κειμένου με ανοησίες ονόματα ή άσχετο περιεχόμενο.
Οποιαδήποτε καλή τη πίστει προσπάθεια βελτίωσης των Βικιβιβλίων, ακόμα κι αν είναι προϊόν λανθασμένης σκέψης ή κακής θεώρησης δεν είναι βανδαλισμός. Φαινομενικά κακοπροαίρετες επεξεργασίες που δεν αποδεικνύουν εμφανώς την κακή πρόθεση, δεν θεωρούνται βανδαλισμός στα Βικιβιβλία.
Η διάπραξη βανδαλισμού είναι παραβίαση της πολιτικής των Βικιβιβλίων . Χρειάζεται να εντοπιστεί και κατόπιν να αντιμετωπιστεί με τον κατάλληλο τρόπο. Αν δεν μπορείτε να την αντιμετωπίσετε μόνος/η σας, μπορείτε να ζητήσετε την παρέμβαση των διαχειριστών να σας βοηθήσουν.
Μια μελέτη της w:IBM κατά το 2002 έδειξε ότι οι περισσότεροι βανδαλισμοί αναστράφηκαν σε χρονικό διάστημα πέντε λεπτών. (Βλ. επίσημα αποτελέσματα.)
Ενίοτε η ενημέρωση ενός άρθρου είναι πιθανό να φαίνεται ως βανδαλισμός. Εδώ χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ως προς το αν τα νέα δεδομένα είναι ορθές πληροφορίες ή είναι βανδαλισμός. Οποιαδήποτε ενημέρωση θα πρέπει να υποστηρίζεται από εμφανή γεγονότα.
Τύποι βανδαλισμού
[επεξεργασία]Οι συνηθέστερες μορφές βανδαλισμού στα έργα βίκι:
- Spam
- Η πρόσθεση ακατάλληλων εξωτερικών συνδέσμων με στόχο την αυτο-προβολή.
- VandalBot
- Ένα script ή "robot" που ασκεί βανδαλισμό ή spam μαζικά σε άρθρα (εκατοντάδες ή χιλιάδες), διαγράφοντας κείμενα ή προσθέτοντας εμπορικούς συνδέσμους.
- Παιδικός βανδαλισμός
- Πρόσθεση γκραφίτι ή διαγραφή σελίδων.
- Ανόητος βανδαλισμός
- Χρήστες δημιουργούν ενίοτε σελίδες με αστεία ή αντικαθιστούν υπάρχοντα άρθρα με αληθοφανείς ανοησίες. Ο καλύτερος δικτυακός τόπος για περιεχόμενο τέτοιου τύπου είναι η Φρικηπαίδεια ή η αγγλόφωνη Uncyclopedia.
Τι δεν είναι βανδαλισμός
[επεξεργασία]Παρ'όλο που μερικές φορές αναφέρονται έτσι, τα ακόλουθα δεν είναι βανδαλισμός και αντιμετωπίζονται διαφορετικά.
- Η δοκιμή του Νέου
- Νέοι χρήστες που ανακαλύπτουν το κουμπί "Επεξεργασία" δοκιμάζουν αν πράγματι μπορούν να επεξεργαστούν μια σελίδα και γράφουν κάτι μέσα για να το δοκιμάσουν. Αυτό δεν είναι βανδαλισμός! Αντίθετα αυτοί οι χρήστες πρέπει να καλωσοριστούν, και να τους υποδειχθεί η Αμμοδόχος. Πολλές φορές οι ίδιοι αναιρούν τις αλλαγές τους.
- Εκμάθηση της σύνταξης wiki
- Για μερικούς χρήστες παίρνει χρόνο να μάθουν την σύνταξη μορφοποίησης του wiki, και ξοδεύουν χρόνο πειραματιζόμενοι με διάφορους τρόπους για την δημιουργία εξωτερικών και εσωτερικών συνδέσμων και άλλων ειδικών χαρακτήρων. Αντί να τους κατηγορήσετε ως βάνδαλους, εξηγήστε τους πώς γράφουμε και δείξτε τους την σελίδα βοήθειας.
- Παραβιάσεις ουδετερότητας
- Η ουδέτερη οπτική γωνία είναι μια δύσκολη πολιτική για να την κατανοήσουμε πολλοί. Πράγματι, τυφλωνόμαστε από τις απόψεις μας σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό. Είναι λυπηρό αλλά δεν είναι βανδαλισμός. Δείτε: Βικιβιβλία:Ουδετερότητα
- Θαρραλέα επεξεργασία
- Οι συνεισφέροντες συχνά κάνουν θεαματικές αλλαγές σε άρθρα για να τα βελτιώσουν. Οι περισσότεροι προσπαθούμε να μην διστάζουμε όταν επεξεργαζόμαστε άρθρα. Παρ' όλο ότι το να βλέπεις μεγάλα κομμάτια κειμένου που έγραψες να αφαιρούνται, να μετακινούνται ή να ανασκευάζονται σε κάνουν να το νιώθεις ως βανδαλισμό, δεν είναι κάτι τέτοιο.
- Λάθη
- Ορισμένες φορές, κάποιος χρήστης μπορεί να εισάγει περιεχόμενο σε ένα άρθρο που δεν είναι ακριβές, αλλά πιστεύοντας ότι είναι. Κάνοντάς το με καλή πρόθεση, προσπαθούν να συνεισφέρουν στα Βικιβιβλία για να τα βελτιώσουν. Αν πιστεύετε ότι υπάρχει μια ανακριβής πληροφορία σε ένα άρθρο, σιγουρευτείτε ότι έτσι είναι, και/ή συζητήστε για την ακρίβειά της με τον χρήστη που την παράθεσε.
- Νταηλίκι και ξεροκεφαλιά
- Ορισμένοι χρήστες δεν μπορούν να έρθουν σε συμφωνία με άλλους που είναι πρόθυμοι να το συζητήσουν στην σελίδα συζήτησης ενός άρθρου, και επανειλημμένα κάνουν αλλαγές στις οποίες δεν συμφωνούν οι υπόλοιποι. Κάτι τέτοιο είναι θλιβερό, αλλά δεν είναι βανδαλισμός.
- Παρενόχληση ή προσωπικές επιθέσεις
- Είναι η παραδοσιακή πολιτική των έργων βίκι ότι δεν επιτρέπονται οι προσωπικές επιθέσεις και η παρενόχληση άλλων χρηστών. Μερικές μορφές παρενόχλησης είναι περιπτώσεις βανδαλισμού, όπως ο βανδαλισμός σελίδας χρήστη. Παρ' όλα αυτά η παρενόχληση δεν είναι γενικά βανδαλισμός.
- Το απρόσμενο
- Και μόνο επειδή κάποιοι κάνουν επεξεργασία με ασυνήθιστους τρόπους δεν τους κάνει βάνδαλους. Αν κάνουν θετικές προσθήκες σε ένα άρθρο αλλά γράφοντας "Γειά σου Μαμά!" στην σύνοψη, δεν τους κάνει βάνδαλους, αλλά απλώς νεόφερτους. Φερθείτε φιλικά εξηγώντας τους την σωστή χρήση της σύνοψης. Μην τους αναιρείτε, μην τους φράζετε.
- Αμμοδόχος
- Το να χρησιμοποιεί κάποιος ως αμμοδόχο κάποια λάθος σελίδα δεν είναι πάντα βανδαλισμός αναλόγως των περιστάσεων.
Πώς εντοπίζεται ο βανδαλισμός
[επεξεργασία]- Βανδαλισμός από μη εγγεγραμμένους χρήστες
- Οι περισσότεροι βανδαλισμοί γίνονται από χρήστες που δεν έχουν ακόμα δημιουργήσει λογαριασμό. Υπάρχει μια επιλογή στο Πρόσφατες αλλαγές για την απόκρυψη συνδεδεμένων χρηστών. Είναι ένας τρόπος να φιλτράρετε εκείνες τις επεξεργασίες που πιθανότατα περιέχουν βανδαλισμούς. Οι μη εγγεγραμμένοι χρήστες δεν μπορούν να χαρακτηρίζουν την επεξεργασία τους ως μικρή τροποποίηση και συνεπώς η απόκρυψη των μικρών τροποποιήσεων με την επιλογή απόκρυψη μικρών αλλαγών μπορεί να είναι επίσης επιβοηθητική στην έρευνά σας. Πατώντας το σύνδεσμο "διαφ." αριστερά από κάθε επεξεργασία μπορείτε να συγκρίνετε την τρέχουσα και τις προγενέστερες εκδοχές του άρθρου.